مایکل روبین، تحلیلگر آمریکایی، طی گزارشی به بررسی وضعیت دانشگاه‌های اقلیم کردستان پرداخته و می‌نویسد: در طی دهه‌های متوالی، رهبران عراق تلاش کردند تا مانع دسترسی کردها به آموزش عالی بهتر شوند اما در عین حال بعضی از کردها توانستند رتبه‌های عالی به دست بیاورند و در دانشگاه‌هایی مانند بغداد و بصره تحصیل نمایند. اما رهبران ناسیونالیست عرب به دادن بورس تحصیلی به فلسطینی‌ها و سودانی‌ها بیشتر علاقمند بودند نه کردهای شهروند عراق. با تاسیس دانشگاه سلیمانیه در سال 1968 میلادی، این انحصار دانشگاهی شکست. در طی جنگ ایران و عراق، صدام حسین دستور داد این دانشگاه به اربیل منتقل شود چون از لحاظ جغرافیایی کنترل آن برای بعثی‌ها راحت‌تر بود. نام دانشگاه را به صلاح‌الدین ایوبی تغییر داد.
این نویسنده در ادامه می‌نویسد: پس از جنگ خلیج فارس، کردها توانستند با حمایت آمریکا در منطقه پرواز ممنوع دانشگاه را در سلیمانیه از نو فعال سازند. اما زمینه برای تاسیس دانشگاه‌های دیگر فراهم شد. عصمت خالد، یک تاجر، که مدعی بود تحصیلات عالی دارد در سال 1992 دانشگاه دهوک را تاسیس کرد اما این بیشتر اعتبار بخشیدن برای حزب دموکرات کردستان بود نه یک دانشگاه به معنای واقعی. آموزش در این دانشگاه در درجه سوم اهمیت قرار داشت. پس از او دانشگاه‌های دیگر نیز با انگیزه های سیاسی تاسیس شدند. دانشگاه کویه در سال 2003 با همین شیوه تاسیس شد. اقلیم کردستان دانشگاه سوران را در سال 2009 و مدتی کوتاه بعد از آن دانشگاه‌های زاخو، راپرین، گرمیان را باز نمود. مدتی قبل از تبدیل شدن حلبچه به استان، اقلیم کردستان در آنجا نیز یک دانشگاه باز کرد. اکنون چمچمال نیز دانشگاه دارد. دانشگاه پزشکی اربیل، پلی تکنیک سلیمانیه، پلی تکنیک اربیل و پلی تکنیک دهوک نیز وجود دارند. این دانشگاه‌ها مشکلات بسیار زیادی دارند. دروس آنها کپی‌برداری از همدیگر است و تقریبا هیچ کدام نیروی متخصص در زمینه رشته‌های موجود را ندارند. کیفیت آنها بسیار پایین است.
مایکل روبین می‌گوید: یکی دیگر از مشکلات دانشگاه‌های این است حزبی و منطقه‌ای رفتار می‌کنند یعنی مثلا در دانشگاه زاخو تقریبا همه اساتید و دانشجویان از منطقه تحت کنترل بارزانی هستند و در سلیمانیه نیز از منطقه تحت کنترل یکتی. نوعی قوم‌گرایی حزبی حاکم است. یکی دیگر از مشکلات به‌روز نبودن اساتید است. در مواردی دیده‌ام آنچه اساتید تدریس می‌کنند، مثلا علم کامپیوتر، به دانش بیست سال پیش تعلق دارد. تاسیس دانشگاه آمریکایی توسط برهم صالح در سلیمانیه گامی مهم بود اما در این دانشگاه نیز تقلب محور فعالیت اساتید و دانشجویان است. مسرور بارزانی نیز به تقلید از برهم صالح دانشگاه آمریکایی دهوک را در سال 2014 تاسیس نمود. این دانشگاه نیز به کسانی که بیشتر در خدمت بارزانی باشند مدرک اعظا می‌کند و کیفیت علمی ندارد. سرور پداوی، مسئول خزانه این دانشگاه، به نام دانشگاه اما به نفع خود قراردادهای مهمی به ارزش 10 میلیون دلار با شرکت‌های آمریکایی بست و حتی جشن تولد خود را در آن برگزار کرد. اساتید آن اصلا تخصص ندارند.
همچنین، موسسات مختلف آموزشی دیگر نیز تاسیس شده‌اند که تجار یا وزرای سابق تاسیس کرده‌اند تا خودشان به عنوان رئیس باشند و عنوانی داشته باشند. مجموع این دانشگاه‌ها هیچ خدمتی به مردم نمی‌کند در حالی که در بین مردم پتانسیل بسیار بالایی وجود دارد. اگر قبلا رهبران عراق با محروم کردن کردها راه را برای پیشرفت علمی آنان محدود می‌کردند، امروز مقامات اقلیم کردستان نیز با آموزش بی‌کیفیت همان کار را به صورتی دیگر تکرار می‌کنند.
