پس از حمله پهپادی آمریکا در فرودگاه بغداد و کشته شدن سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، واکنش‌ها به این اقدام آمریکا بسیار گسترده بود. در حالی که مقامات آمریکایی طرفدار دونالد ترامپ تلاش می‌کنند تا این حمله را توجیه نمایند، واکنش‌های انتقادی به این حمله هم در داخل آمریکا هم در کشورهای غربی متحد آن بسیار گسترده است. شبکه فرانس24 طی گزارشی به این موضوع پرداخته و مینویسد: “حمله پهپادی آمریکا در جمعه علیه ژنرال با نفوذ ایرانی قاسم سلیمانی پایه و اساس بسیار شکننده حقوق از دیدگاه حقوق بین‌الملل دارد و در تضاد با خود دکترین آمریکا در مورد قتل‌های هدفمند است. وزیر دفاع آمریکا طبق دستوری مرکب از سه پاراگراف کوتاه (دستور ترامپ) این حمله را در سوم ژانویه در عراق انجام داد”.به گزارش این خبرگزاری، آمریکا مدعی است قاسم سلیمانی “در حال برنامه‌ریزی برای حمله علیه اتباع آمریکا بود و هدفش نیز بازداشتن ایران از حملات بیشتر” بود. در ادامه با عنوان “آیا این حمله مشروعیت دارد” به اظهارات افراد مختلف در این زمینه پرداخته است.
نویسنده گزارش مینویسد: “توجیه آمریکا حتی بهترین کارشناسان حقوق بین‌الملل را نیز مات و مبهوت کرد چون این حمله غیرقانونی است و نقض حقوق بین‌المللی بشردوستانه تلقی می شود”. او به نقل از خانم آنیس کالامار، گزارشگر ویژه قتل های فرادادگاهی در کمیساریای عالی سازمان ملل در امور حقوق بشر مینویسد: این اقدام کاملا غیرقانونی است.
کشتن قاسم سلیمانی نقض حقوق بین الملل است
او از زبان داپو آکانده، مدیر موسسه آکسفورد برای اخلاق، حقوق و درگیری‌های مسلحانه مینویسد: “درحقوق بین‌الملل، قتل‌های فرادادگاهی‌ای که دولت‌ها مرتکب می‌شوند فقط بر اساس سه فرضیه حقوقی تلقی می‌شوند: هنگامی که کشور محل ارتکاب قتل از آن اقدام راضی و خوشحال باشد، در مورد دفاع مشروع یا اگر شورای امنیت سازمان ملل متحد اجازه داده باشد. قبل از هر گونه اقدام به سازمان ملل اطلاع داده نشده است، لذا فقط دو مورد می مانند. درست است که عراق موافقت کرده آمریکا در خاک آن فعالیت نظامی انجام دهد اما این منحصر به آموزش نیروهای آن برای مبارزه با تروریسم داعش اشت.” در گزارش آمده است فقط گزینه دفاع مشروع می‌ماند که هسته اصلی استدلال آمریکا را تشکیل می‌دهد. این کارشناس به ماهیت “دفاعی” حمله مرگبار علیه ژنرال سلیمانی اشاره می‌کند که مدعی است قصد انجام حملات بیشتر را داشت و مینویسد: “طبق هنجارهای بین‌الملل، تهدید باید قریب‌الوقوع باشد و حمله را فوری و ضروری کند. در اینجاست که اظهارات مقامات آمریکایی می‌لنگد چون هیچ سند و مدرکی وجود ندارد چنین ادعایی را ثابت نماید.
آمریکا به الگویی خطرناک تبدیل شد
لوکا ترنتا، پژوهشگر روابط بین‌الملل در دانشگاه سوانسی گالسی که متخصص سیاست خارجی آمریکاست می‌‌گوید: “این اقدام جنبه مستند ندارد و مقامات آمریکا حتی در دوره باراک اوباما نیز به توجیه و استدلال شخصی دست به چنین اقدامات خطرناکی می‌زدند و می‌‌زنند. آنچه مقامات آمریکا می‌گویند فقط توجیه است نه استدلال حقوقی یا قانونی”. گزارش مینویسد: “نباید این حملات پهپادی را با حملات علیه سران القاعده و داعش اشتباه کنیم چون این بار یک نماینده رسمی یک نیروی مسلح رسمی یک کشور هدف قرار گرفت. می‌‌توان گفت آمریکا همزمان به دو کشور حمله کرده است. عراق یعنی محل انجام حمله و ایران که یکی از چهره‌های اصلی سیاسی و نظامی اش کشته شد.”
استیضاح ترامپ و ارتباط با حمله
در حالی که حمله آمریکا نه با حقوق بین‌الملل همخوانی دارد و نه با دکترین خود آن کشور، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، مدعی است این حمله “کاملا قانونی” است. بایستی گفت رویکرد آمریکا در زمینه حمله با دیگران از دهه هفتاد دچار تحول شد چون در آن زمان “حملات هدفمند ممنوع شد”. پرزیدنت ریگان در دهه هشتاد میلادی این نوع حملات را محدود کرد اما پس از یازدهم سپتامبر در سال 2001 آمریکا در سطحی گسترده این حملات را از سر گرفت. این همیشه برای اعضای گروه‌های تروریستی غیردولتی بود. اما دولت ترامپ که همه چیز را بر مبنای پول می‌سنجد این بار یک مقام رسمی یک کشور را هدف قرار داد. این موضوع هرگز در آمریکا مورد بررسی قرار نگرفته بود تا سیاستی مشخص در مورد آن داشته باشند.
پاسخ نظامی ایران دفاع مشروع است
همه این کارشناسان معقدند بعید است ایران موضوع را در دادگاهی علیه آمریکا به پیش ببرد و در مقابل، از این حمله به عنوان دلیلی برای انجام حملات علیه منافع آمریکا استفاده خواهد کرد و به نوبه خود از دفاع مشروع استفاده خواهد کرد. اما نحوه رفتار دونالد ترامپ در این حمله سبب می شود تا اهداف سیاسی پشت پرده را نیز ببینیم چون بعید نیست جمهوری‌خواهان از این فرصت استتفاده کنند و استیضاح را به تاخیر بیندازند. اما این می تواند هزینه های بسیار سنگینی را نیز برای ترامپ داشه باشد و این هم در سطح دیپلماتیک و ژئوپولیتیک. چون این باعث شد کشورهای دیگری نیز از این روش الهام بگیرند و از این پس مقامات رسمی کشورهای دیگر را هدف قرار دهند حتی اگر تهدیدی قریب الوقوع نباشند. به عبارتی دیگر، آمریکا به الگویی خطرناک تبدیل می‌شود.
