ئارمان مەردانی، لە دایکبووی ساڵی ١٩٩٣ لە کامیاران، گەنجێکە کە لە دوا ساڵانی ژیانیدا، بە هۆی کێشەی بنەماڵەیی و فشارە دەروونییەکانەوە، دەستی بە ڕێگایەک کردووە کە بووە هۆی ئەندامێتی لە گرووپی چەکداری کۆمەڵە
چیرۆکی ئارمان حیکایەتێکی تاڵە لەو زەبر و زەنگە دەروونی و کۆمەڵایەتییەی کە دەتوانێت مرۆڤ لە گروپە چەکدارەکان و بەڵێنی پووچدا بخاتە تەڵەوە. ئەم ڕاپۆرتە تایبەتە لەسەر بنەمای چاوپێکەوتنێکە کە لە هەلومەرجێکی سەختدا لەگەڵ ئارمان ئەنجام دراوە.
ئارمان مەردانی خاوەنی بڕوانامەی ئامادەیی و زۆربەی ژیانی بە کاری فریلانسی وەک کرێکاری بیناسازی، کرێکاری دوکان و هتد بەسەر بردووە، ژیانی سادە و پڕ لە هەوراز و نشێو بوو تا ساڵی ٢٠٢٣، کاتێک وەرچەرخانێکی تاڵ لە ژیانیدا هاتە ئاراوە.
تەڵاق لە هاوسەرەکەی و فشارە داراییە قورسەکان، بەتایبەتی دانی مارەیی، ئارمانی خستە دۆخێکی ناهەموار و ئەم قەیرانە دەروونی و جەستەییە، ئارمانی بەرەو جیهانی مەجازی و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان برد، لەوێش لەگەڵ گروپی کۆمەڵە کۆدەبێتەوە.
ئارمان هیچ زانیارییەکی سیاسی نەبوو و تەنیا بەدوای ڕێگایەکدا دەگەڕا بۆ دەربازبوون لە دۆخەکەی. لە سۆشیال میدیا پەیوەندی بە کەسانێکەوە کرد کە خۆیان وەک هاوکارانی کۆمەڵە ناساندووە:
“باسیان لە ئایندەیەکی باشتر و کەمپی سەلامەت و ڕاهێنانی کورتخایەن و بەڵێنی کۆچکردنیان دەکرد. بە لەدەستدانی هیوا، گێل بووم و سنوورم بەزاند.”
گواستراوەتەوە بۆ کەمپێکی مەشق و ڕاهێنان لە نزیک شاری سلێمانی.
پرسیار: تکایە خۆت بناسێنە و پێمان بڵێ چ هەلومەرجێک وای لێکردی بڕیار بدەیت بچیتە ناو گروپی کۆمەڵە؟
ئارمان مەردانی: من ئارمان مەردانیم، لە دایکبووی ساڵی ١٩٩٣، خەڵکی کامیاران. خوێندنم سنووردارە بە بڕوانامەی دبلۆم. زۆربەی ژیانم لە کارە ئازادەکاندا بەسەر بردووە، لە کرێکاری بیناسازییەوە تا کارکردن لە دوکان. ژیانێکی سادەم هەبوو، بەڵام وەک زۆر کەس پڕ بوو لە هەوراز و نشێو. ساڵی ٢٠٢٣ خاڵی وەرچەرخان بوو لە ژیانمدا، بەڵام جۆری باش نەبوو.
هەموو شتێک لە جیابوونەوە دەستی پێکرد. تەڵاقێک کە نەک هەر بە جیابوونەوە کۆتایی پێهات، بەڵکو کێشەیەکی زۆری لەگەڵ خۆیدا هێنا. چ لە ڕووی سۆزداری و چ لە ڕووی داراییەوە. ئەو بڕە مارەییەی کە دەبوو لەو بارودۆخەدا بیدەم، بۆ من وەک شاخێک بوو. هیچ سەرچاوەیەکی جێگیرم بۆ داهات نەبوو، کەسیش نەبوو بەڕاستی پشتی منی هەبێت. بەردەوام لەلایەن خێزانی هاوسەری پێشوومەوە فشار و هەڕەشەم لێدەکرا. هەستم دەکرد لە ژێر فشارێکدا کە هیچ دەربازبوونێک لێی نییە، دەچەقێنم.
لە لایەکی ترەوە دڵەڕاوکێ و کەمخەوی و فشاری دەروونی بەردەوام بووە هۆی ئەوەی جەستەم دەست بە کاردانەوە بکات. هێشتا دەستنیشانکردنی پزیشکیم نەبوو، بەڵام نیشانە سەیرەکانم بەخۆیەوە دەبینی: لەرزینی دەست، بێهێزی، سەرگێژخواردن… وەک ئەوە وابوو کۆنتڕۆڵی خۆمم لەدەستدابێت. لەو ڕۆژانەدا زۆربەی کاتەکانم لە ئینتەرنێت و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بەسەر دەبرد، ڕەنگە لە واقیع ڕزگارم بووبێت.
پرسیار: چۆن پەیوەندیتان لەگەڵ گروپی کۆمەڵە هەبوو؟ ئایا پێشتر ئاشنای ئەم گروپە بوویت؟
ئارمان مەردانی: نەخێر، پێشتر هیچ ناسیاوێکم نەبوو. من نە سیاسەتمەدار بووم و نە حەزم لە گروپە چەکدارەکان بوو. بەڵام فەزای ئەلیکترۆنی لەم ڕۆژانەدا شتێکی سەیرە. یەکێک لەو پەیجانەی کە بە ڕواڵەت باسی مافەکانی کورد بوو، پۆستێک بوو لەسەر ستەم و هەڵاواردن و ڕێگای ڕزگاری. وردە وردە چوومە ناو گفتوگۆیەکەوە، پاشان پەیوەندیم بە چەند کەسێکەوە کرد کە خۆیان سەر بە کۆمەڵە ناساند.
باسی داهاتوویەکی باشتریان کرد. دەیانگوت کەمپەکانمان شوێنێکی سەلامەتن بۆ ئەوەی سەرلەنوێ دەستپێبکەینەوە. وتیان ئەگەر هاتی ئێمە یارمەتیت دەدەین. سەرەتا بە خولێکی ڕاهێنانی کورتدا تێدەپەڕیت، پاشان بەپێی تواناکانت یان لە ڕێکخراوەکەدا دەمێنیتەوە یان ڕێگای کۆچبەریت بۆ دەکرێتەوە.
کاتێک کەسێک تووشی قەیرانی دەروونی دەبێت، کاتێک هیوای لەدەستداوە، کاتێک وا بیردەکاتەوە کە کەس گرنگی پێنادات، بە ئاسانی بەم بەڵێنانە گێل دەکرێت. منیش گێل بووم. کاتم لەگەڵیان دانا، سنوورم بەزاند و گواستمەوە بۆ یەکێک لە کەمپەکانی نزیک سلێمانی.
پرسیار: ئەزموونی ئێوە لە کەمپی کۆمەڵە چۆن بوو؟ ئایا لە ئاست چاوەڕوانییەکانتان بوو؟
ئارمان مەردانی: بە هیچ شێوەیەک نا. یەکەم شت کە تێگەیشتم ئەوەیە کە ئەو وێنە دەروونییەی بۆیان دروست کردبووم، هیچ پەیوەندییەکی بە واقیعەوە نییە.
کەمپەکە پڕ بوو لە کەسانێک کە وەک من بوون؛ نە پاڵەوان، نە شەڕڤان، تەنها هەڵهاتوو لە ژیان. خەڵکی شار و پارێزگا جیاوازەکان، هەریەکەیان چیرۆکێکی ناوازەیان هەیە. بەڵام ژینگەی کەمپەکە وشک و داخراو بوو. ڕاهێنانەکە زیاتر لەسەر بابەتی سیاسی و ئایدیۆلۆژی بوو نەک شتگەلێک کە سوودی بۆ من هەبێت. من بەدوای دەرچەیەکدا دەگەڕام، نەک گفتوگۆ لەسەر شۆڕش و سەربەخۆیی کوردستان.
لە لایەکی ترەوە کێشە جەستەییەکانم توندتر بوون. سەرگێژخواردن، ماندوێتی زۆر، لەرزینی قاچەکان. کاتێک چوومە لای پزیشک، دوای پشکنین و پشکنین پێیان وتم تووشی نەخۆشی ئیسکەلەرۆسیس بووم. شۆک بووم. باوەڕم نەدەکرد. ئەوە بوو تێگەیشتم کە تەنانەت جەستەم ئیتر ناتوانێت لەگەڵمدا بڕوات.
دوای ئەوە نزیک بوو ڕۆڵی من لە کەمپەکەدا نەمێنێت. داوام لێ نەکرا هیچ بکەم، نە بە فەرمی دەرنەکرام. تەنها بە ئارەزووی خۆم جێهێڵدرابووم. من تەنیا بووم. بێ ئامانج، بێ چارەسەر، بێ هیچ پلانێک. هەندێک شەو هەستم دەکرد تەنانەت خودی مردنیش لێم بێزار بووە.
پرسیار: چی وای لێکردیت بڕیار بدەیت کە گروپەکە بەجێبهێڵیت و بگەڕێیتەوە بۆ ئێران؟
ئارمان مەردانی: دوای نزیکەی ساڵێک هیچ گۆڕانکارییەک لە دۆخەکەمدا نەهاتە ئاراوە. نە چارەسەری دروست، نە بەڵێنی کۆچبەری، تەنانەت پشتگیرییەکی سادەش. ژیان لە کەمپێکدا بۆ کەسێکی وەک من، کە نە هێزی جەستەیی هەبوو و نە قەناعەتی سیاسی، تەنیا بەفیڕۆدانی کات و وزە بوو.
لە لایەکی ترەوە خێزانەکەم کە دواجار درکیان بەوە کردبوو کە لە کوێم و چیم بەسەر هاتووە، دەستیان کرد بە شوێنکەوتنم. باوکم هەرچەندە ناڕەحەت و دڵتەنگ بوو، بەڵام دواجار مارەییەکەی دا. تەلەفۆنی کرد، وتی: “وەرەوە، پێش ئەوەی درەنگ بێت.” وە ئەوە بوو تێگەیشتم کە ئەمجارەیان ڕزگاری منن نەک گروپێک کە تەنانەت ناوی منیش بە دروستی نەزانن.
بە سەختی و ترسێکی زۆرەوە ئەو فەزایەم بەجێهێشت و دوای هەماهەنگی لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٣ گەڕامەوە ئێران.
پرسیار: دوای گەڕانەوەت چ جۆرە چارەسەرێکت وەرگرت؟ ئایا تووشی هیچ کێشەیەک بوویت؟
ئارمان مەردانی: بەپێچەوانەی هەموو ئەو شتانەی کە لە کەمپەکەدا دەیانگوت- کە ئەگەر بگەڕێیتەوە دەچیتە زیندان، ئەشکەنجە دەدرێیت، لە سێدارە دەدرێیت- هیچ کام لەمانە ڕاست نەبوون.
هەندێک هەنگاوی لێکۆڵینەوە هەبوو، زۆربەیان بۆ ڕوونکردنەوەی وردەکارییەکانی سەفەر و پەیوەندییەکانم. بە تەواوی ڕێزدار بوو. هەموو شتێکم وەک خۆی وەسف کرد.
لە کۆتاییدا تەنها بەهۆی ئەوەی بە شێوەیەکی نایاسایی وڵاتم بەجێهێشتووە، غەرامەیەکی سووکم پێدرا. دوای ئەوە خرامە ژێر چاودێری پزیشکی و ئێستا دەرمان وەردەگرم. خێزانەکەم دیسان لەگەڵمن کە گەورەترین نیعمەتە لە جیهاندا.
