گزارش مستند و متقن دیدبان حقوق بشر کردستان ایران در مورد مدفون و کشته شدن شماری از نوجوانان و جوانان ایرانی در مقرهای پژاک و غارهای غیراستاندارد این گروه بر اثر بهمن و برف سنگین، باعث بروز واکنش‌ها و سوالات متعددی در اقلیم کردستان عراق و مناطق کردنشین ایران شده است. دیدبان برای بررسی بیشتر این موضوع و ادامه تحقیقات خود و همچنین طرح سوال از مسئولان پژاک در مورد سرنوشت این کودکان و نوجوانان، به سراغ اعضای خانواده این افراد رفته است. هنوز اعضای خانواده این افراد نیز به درستی متوجه ماجرا و نحوه کشته شدن فرزندان خود نشده‌اند. این ابهامات در حالی است که شیوع ویروس کرونا در مقرهای بی‌امکانات پژاک و پ.ک.ک در قندیل نیز جان اعضا و نوجوانان را به شدت تهدید می‌کند.
خبرنگار دیدبان در مصاحبه‌های قبلی موفق شد با خانواده‌های ناصر علیزاده، نیان درویشی و بنامین فرج‌زاده گفت‌وگو کند. این در حالی است که پیشتر دیدبان حقوق بشر کردستان ایران با استناد به منابع خبری پ.ک.ک، خبری منتشر کرد که اعضای پژاک و پ.ک.ک بر اثر ابتلا به کرونا در کوهستان فوت کرده‌اند. اما پژاک علت مرگ آنها را «مصاف با شرایط دشوار طبیعی در مناطق عملیاتی و بر اثر سرما و کولاک» عنوان کرده بود. یکی از این نیروها ایرانی بود. اکنون نیز مشخص نیست واقعا دلیل مرگ این جوانان و نوجوانان چیست؟ بهمن یا کرونا؟ حمله ترکیه یا تسویه حساب درونی با نیروهای ایرانی؟ پژاک باید هرچه سریعتر و شفاف پاسخ بدهد، اما به جای این اقدامات، دیدبان حقوق بشر کردستان ایران را متهم و تهدید کرده است. همچنین هنوز معلوم نیست چرا این گروه، خبر مرگ اعضای ایرانی خود با تاخیر چندماهه اعلام می‌کند (اینجا را بخوانید)
اما در این گزارش، با خانواده «شایان محمدی» فرزند خلیل و متولد 1380 مصاحبه شده است. آقای خلیل محمدی پدر شایان به دیدبان گفت: «فرزندم حدود 5 ماه است که عضو شده است. سطح تحصیلات او نیز پایین و تا حد اول دبیرستان می‌باشد. شایان، در زمان جذب به پژاک، نگهبان شبانه یک باغ انگور در نزدیکی روستای خود بود. من احتمال می‌دهم اعضای گروه شبانه در آنجا با وی آشنا شده باشند. اما یقین دارم او را فریب دادند».
پدر شایان در مورد اقدامات خود برای مطلع شدن از سرنوشت فرزندش گفت: «به مراجع قانونی و امنیتی خبر داده‌ام. امیدوارم با کمک وکلای دیدبان حقوق بشر کردستان خبر دقیقی از فرزندم کسب کنم». آقای خلیل محمدی در مورد شغل خود افزود: «قهوه خانه داشتم، اما زندگی‌ام به سختی می‌گذرد. اکنون نیز به دلیل کرونا وضعیت اقتصادی‌ام وخیم است و واقعا توان سفر به اقلیم و پیگیری وضعیت شایان را ندارم. چند ماه پیش نیز وقتی خواستم به عراق بروم و سرنوشت شایان را پیگیری کنم، همه اقوام از جمله کسانی که از رفتار پ.ک.ک/پژاک مطلع هستند، گفتند خودت را خسته نکن. آنها بی رحم هستند و هرگز اجازه نمی‌دهند پسرت برگردد. حتی تعریف می‌کردند یک نفر برای برگرداندن دختر خود رفته بود. دخترش در اتاقی بود و صدای پدر و مادرش را می‌شنید و داد و فریاد می‌کرد. اما نیروهای سنگدل پ.ک.ک اجازه ندادند حتی یک لحظه آنان را ببیند. خیلی بی‌وجدان هستند».
پدر شایان همچنین در مورد وضعیت روحی خانواده بعد از شنیدن اخبار اخیر و جذب فرزندشان به گروه پژاک، توضیح داد: «هر شب خواب پسرم را می‌بینم و دیوانه می‌شوم. چند بار در بیرون غش کرده‌ام. مادرش چند بار خودکشی کرده و یک بار هم می‌خواست خودش را در آب غرق کند، چون تحمل دوری از پسرش را ندارد».
دیدبان حقوق بشر کردستان ایران پیگیری وضعیت سایر نوجوانان ایرانی و کسب اطلاع از خانواده آنها را در دستور کار دارد.
