کردهای سوریه یا کردهای مقیم سوریه؟

  • ۴ سال قبل

همزمان با حملات ترکیه و حمایت آن از گروه‌های تروریستی در ادلب، و پس از دیدار تحقیرآمیز رجب طیب اردوغان با ولادیمیر پوتین، شبکه تلویزیونی راشا۲۴ با بشار اسد رئیس جمهور سوریه گفتگو کرد. در این گفتگو سوالات مختلف پیرامون تحولات سوریه از وی پرسیده و در بخشی نیز به “مسئله کرد” اشاره شد. بشار اسد در اشاره به “مسئله کرد” در سوریه گفت: «چیزی به نام مسئله کرد در سوریه وجود ندارد و آنچه می‌گویند دروغ و خیال است. کردها هرگز ساکنان سوریه نبوده‌اند و در اوایل قرن بیستم و زمانی که هنوز مرزهای بین‌المللی تثبیت نشده بود، هزاران کرد ترکیه به خاطر ظلم و ستم ترکیه به سوریه پناه آوردند و در شهرهای مختلف مرزی مستقر شدند. اینان دراصل کرد ترکیه هستند، نه اصالتا سوری، لذا چیزی به نام مسئله کرد نداریم”.

خانم الهام احمد، از مسئولان مجلس سوریه دموکراتیک، و فرمانده سابق پ.ک.ک، در واکنش به این اظهارات بشار اسد اعلام کرد «این اظهارات به تمامیت ارضی سوریه خدمت نمی‌کند و تشویق ترکیه به اشغالگری است. کردها از زمان‌های بسیار قدیم در این منطقه از سوریه حاضر بوده‌اند. کردها از نسل هوری‌ها و میتانی‌ها هستند”.

این اظهارات بشار اسد سبب واکنش تعدادی از رسانه های وابسته به پ ک ک شد و تلاش کردند تا این موضع بشار اسد را سیاسی جلوه دهند. اما اگر نگاهی تاریخی به این مسئله بیندازیم، گفته های بشار اسد با واقعیت‌های تاریخی و مواضع رهبران پ ک ک همخوانی دارد. برای روشن شدن موضوع به موارد زیر اشاره می‌شود:

– در ازمنه قدیم این منطقه آشوری/آسوریه بود و کلمه سوریه نیز کلمه‌ای آسوری است. این منطقه در اوایل ظهور اسلام، به تدریج رنگ و بوی عربی به خود گرفت. همچنین، کردها از نسل مادهای ایرانی هستند، نه میتانی‌ها و هوری‌ها – ادعای خانم الهام احمد از مسئولان پ.ک.ک در شمال سوریه. پ.ک.ک براساس مادی بودن کردها، نام مناطق تحت کنترل خود در اقلیم کردستان را “قادن پاراستنا مدیا” (مناطق حفاظت شده سرزمین ماد) نامیده است.

– همچنین، همه اعضای با سابقه پ.ک.ک می‌دانند عبدالله اوجالان تا زمانی که در سوریه بود، به صورت مکرر در داخل سازمانش اعلام می‌کرد کردهای سوریه اصالتا اتباع ترکیه‌اند و در اوایل قرن بیستم به خاطر ظلم و ستم ترکیه به این سوی مرز آمدند. حتی تعدادی از اعضای کرد سوریِ پ.ک.ک به خاطر اعتراض به این اظهارات عبدالله اوجالان اعدام شدند. دلیل اصلی همکاری گسترده استخبارات سوریه با پ‌ک‌ک و افتتاح مراکز مختلف در مناطق کردنشین برای عضویت افراد علاقمند کرد سوریه در پ.ک.ک این بود. آنان موظف بودند تمام کارت‌های شناسایی خود را تحویل دهند و پ.ک.ک نیز متعهد بود هرگز اجازه ندهد این اعضا به سوریه برگردند و چنین نیز می‌کرد.

-به عنوان مثال، همه کردهای کوبانی می‌دانند که این شهر تا قبل از قرن بیستم وجود نداشت و محل استقرار کانکس‌های شرکت آلمانی موسس خط راه آهن – که مرز ترکیه و سوریه را تشکیل می‌دهد – بود. کوبانی به تدریج به محل اسکان فراریان کُرد از ترکیه تبدیل شد و سپس به شهری به نام کوبانی – تغییر شکل‌یافته کومپانی یعنی شرکت – تبدیل شد. ژان دوست نویسنده مشهور کرد اهل کوبانی در ترجمه رمان خود “کوبانی” در مورد زمان مهاجرت پدربزرگ خود از قارص در شمال شرقی ترکیه به کوبانی کنونی به صورت مفصل بحث می‌کند.

– همچنین، همه اهالی شهر تربسی در شمال سوریه می‌دانند حاجو پدربزرگ جوان حاجو خواننده مشهور کنونی کرد سوریه از ترکیه آمد، ایلات و عشایر تحت امر خود را در این محل مستقر کرد و به شهر تبدیل نمود و این منطقه، قبلا حتی روستا نیز نبود. او فردی بسیار مشهور در غارت بود و حتی فرانسوی‌ها که در آن زمان قیم سوریه بودند، چند بار تلاش کردند تا او را دستگیر کنند و به ترکیه تحویل دهند. تمام ایل و عشایر او تبعه ترکیه بودند و بنای شهر تربسی را نهادند. جاناتان رندل، نویسنده و خبرنگار آمریکایی، در کتاب “با این رسوایی چه بخشایشی” در مورد وی به تفصیل بحث کرده است.

– تمام شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی فعال کرد سوریه از آغاز تاکنون کردهای تبعیدی ترکیه بودند که به آن منطقه فرار کردند و سپس تابعیت سوری گرفتند. بدرخان‌ها، که به انتشار چند مجله مشهور هستند، شیخ موس شاعر بسیار مشهور ملقب به جگرخون، عثمان صبری و نورالدین زازا از جمله این افراد هستند. حتی یک شخصیت فرهنگی و سیاسی کرد سوریه نداریم. همه ایالت و عشایر کنونی در نوار مرزی مناطق کردنشین سوریه نیز بخش‌هایی از ایالت و عشایر با همان نام خود هستند که در آن سوی مرز یعنی ترکیه قرار دارند. آنها همگی از دست مصطفی کمال آتاترک فرار کردند.

– تنها حزب  سیاسی مدعی حقوق کردها در سوریه که در دهه 50 میلادی تاسیس شد حزب دموکرات کردستان سوریه است که تحت تاثیر فعالیت‌های ملامصطفی بارزانی و توسط کردهای ترکیه تبعیدی در سوریه از جمله جگرخون تاسیس شد.

– دولت سوریه طی سال‌های متمادی به تعداد زیادی از کردها شناسنامه نمی داد و دلیل آن نیز این بود که آنها همگی اتباع ترکیه بودند و از دست ترکیه فرار کرده بودند.

مدعیان هوادار پ.ک.ک تلاش می‌کنند تا با جعل تاریخ اهداف خود را به پیش ببرند، اما موفق نخواهند شد. کردها امروز شهروندان سوریه هستند، اما حقوق شهروندی الزاما حق ارضی به همراه نمی‌آورد. در دوران عثمانی مناطق کردنشین همیشه ناآرام بود و در کردستان امروز عراق و ترکیه همیشه شورش‌هایی علیه عثمانی صورت می گرفت اما در مناطق کردنشین سوریه کنونی هرگز. دلیل این امر نیز واضح است، چون آن مناطق، کردنشین نبود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کُردی

آخرین مطالب