دیدبان حقوق بشر کردستان ایران بررسی می‌کند؛ رفتار پلیس با شهروندان، واکنش نظام سیاسی: از جرج فلوید در آمریکا تا مهراد سپهری در ایران.
خشونت علیه مردم و هتک حرمت شهروندانِ حتی خطاکار را هیچ عقل سلیمی نمی‌پذیرد، کما اینکه به لحاظ حقوقی نیز، این اقدام نقض آشکار حقوق بشر محسوب می‌شود. اما آیا هیچ نظام سیاسی می‌تواند مدعی شود که در طیف وسیعی از نیروهای اجرایی خود فرد خطاکاری وجود ندارد؟! آیا باید برای نظارت بر هر پلیس، یک پلیس دیگر استخدام شود؟ بدیهی است که این چرخه پایانی ندارد. پس راه حل چیست؟
طبیعی است که هیچ نظام حاکمی چنین ادعایی را مطرح نمی‌کند که همه نیروهای انتظامی و نظامی آن، مصون از خطا هستند. ولی مهم مسئولیت‌پذیری و الزام به رعایت قانون و حقوق شهروندان است. آن چه در خصوص مرگ مهرداد سپهری رخ داده است و به لحاظ حقوقی مورد توجه دیدبان حقوق بشر کردستان ایران قرار دارد، واکنش پلیس و دستگاه قضایی به این اقدام زننده است. تا اینجای کار می‌دانیم دادستان نظامی وارد شده و پلیس متخلف بازداشت شده است. به لحاظ ظاهری نیز باید گفت به جهت اینکه یک طرف این ماجرا پلیس حضور دارد، به سرعت ذهن را به مرگ جرج فلوید آمریکایی توسط پلیس آمریکا می‌برد و طبعا جریانات سیاسی با برجسته شدن علایق سیاسی، برداشت حقوقی از این رخداد را کمتر مورد توجه قرار می‌دهند. لذا دیدبان حقوق بشر کردستان ایران ضمن ابراز تاسف شدید از مرگ مهراد سپهری در شهر مشهد، درخواست شفاف‌سازی و رسیدگی عاجل به ابعاد مختلف موضوع و برخورد جدی با عوامل خاطی را دارد. همچنین به منظور تبیین ابعاد مختلف این رخداد دردناک وجوه دیگری از این واقعه را نیز گشوده و از فعالین سیاسی با گرایشات و اهداف مختلف درخواست می‌کنیم در موضوعات حقوق بشری نگرش‌های سیاسی را دخیل نکرده و به مصادیق از زاویه حقوقی نگاه کنند تا آسیب‌دیدگان قربانی مطامع سیاسی نشوند. روندی که متاسفانه علیرغم درخواست کارشناسی وکلا، در برخی پرونده‌ها تحت تاثیر فضا سازی‌های سیاسی آسیب دیده‌اند.
اما در خصوص شباهت و یا تفاوت‌های جرج فلوید و مهرداد سپهری، از منظر حقوقی و نه سیاسی، باید گفت:
۱. در ماجرای جرج فلوید پلیس به‌صورت مشهود و کاملاً مشخص فعل قتل را انجام می‌دهد و سایر نیروهای پلیس آن فرد را مشاهده می‌کنند؛ اما در موضوع مهراد سپهری فعل قتل مشاهده نمی‌شود بلکه نوعی آزار و اذیت توسط پلیس انجام می‌شود و هنوز مشخص نشده که مرگ در اثر آزار و اذیت‌ها بوده است یا عامل دیگری در میان است. مساله مهم اینجا در ابتدا مرگ مهراد سپهری است و نه آزاد او توسط پلیس. ممکن است مرگ وی در اثر ضرب و شتم قبلی توسط افراد دیگری باشد؛ هرچند این امر رفتار زننده پلیس مشهد را توجیه نمی‌کند.
۲.رفتار پلیس آمریکا تحت تاثیر یک رویکرد نژادپرستانه و سیستماتیک نسبت به سیاهان است. لذا قیاس آن با اتفاق ناگوار مشهد و مهراد سپهری چندان صحیح نیست؛ ولی مجدداً تاکید می‌شود این موضوع تاثیری در اصل رخداد ندارد. به هر حال یک انسان، جان باخته و مهم، روشن شدن علت مرگ است.
۳. رفتار نظام سیاسی حاکم بر کشور نیز در اینگونه وقایع تلخ بسیار مهم است که این موضوع حداقل تاکنون بسیار متفاوت بوده است. در اولین ساعات رخداد، دادستان مشهد وارد موضوع شده و مامور انتظامی بازداشت است و تحقیقات شروع شده است. این سرعت عمل تقریبا در ایران هم بی‌نظیر است (با توجه بوروکراسی حاکم و البته برخی محافظه‌کاری‌های غلط. همچنین نباید نقش شبکه‌های اجتماعی در این وقایع را نادیده گرفت. امروزه هر خطایی در هر سطحی از ماموران و مسئولان کشور به کمک گوشی هوشمند به سرعت در معرض عموم مردم قرار می‌گیرد). اما در مورد جرج فلوید، سیستم پلیس و دادگاه ایالات متحده و رئیس جمهور آمریکا اساسا باور به خطای پلیس ندارند. البته دیدبان حقوق بشر اعتقاد دارد که توجه به حقوق عامه باید به طور جدی و با اهتمام بیشتری در دستور کار سیستم قضایی و سیاسی ایران قرار بگیرد. به همین خاطر انتظار می‌رود دستگاه قضایی بدون هرگونه ملاحظه‌کاری با جدیت و سرعت و البته دقت موضوع را بررسی و هرگونه خطای احتمالی را مورد مجازات متناسب قرار دهد. همچنین به نظر می‌رسد پلیس می‌بایست حتی با معدود موارد تخلف این چنینی با جدیت برخورد کند و اجازه ندهد خدمات پلیس به مردم تحت تاثیر این خطاها به حاشیه برده شود. مواردی مانند نقض حقوق متهمان در ماجرای گردانندن اوباش در خیابان و یا ماجرای مهراد سپهری، خطای فاحش هستند و نباید تکرار شوند. لذا دیدبان حقوق بشر کردستان ایران مجددا تاکید می‌کند باید با پلیس متخلف در مشهد با قاطعیت برخورد و از سیاسی کردن ماجرا نیز پرهیز شود. هنوز علت دقیق و قطعی مرگ آقای سپهری مشخص نیست. ضمن اینکه فیلم دوربین‌های مداربسته از لحظاتی از قبل از ورود پلیس، اقدامات غیرعادی و اقدام به تخریب توسط مهراد سپهری را ثبت کرده است.هرچند مجددا تاکید می‌شود رفتار پلیس بسیار غیرانسانی و نقض حقوق بشر است. اما هنوز مشخص نیست این رفتار، علت مرگ مهراد سپهری باشد.
