در طول تاریخ ثابت شده که ضعیف توسط قدرتمند استثمار قرار می‌شود، بنابراین آنچه در مورد سرقت نفت سوریه توسط آمریکا نیز دیده می‌شود، ماهیت گستاخانه آمریکا را ثابت می‌کند. دونالد ترامپ در سال 2019 گفت: «همیشه گفته‌ام. نفت در دست ماست. ما می‌خواهیم نفت را در دست خود نگه داریم یعنی ماهیانه 45 میلیون دلار. ما امنیت نفت را تامین کرده‌ایم … ما تصمیم خواهیم گرفت در آینده با آن چه کنیم.»
آمریکا و متحدانش در سال 2011 تصمیم گرفتند سوریه را نابود کنند. یک دهه بعد، آنها نتوانستند دولت دمشق را سرنگون کنند، در حالی که با ایجاد درگیری کشور را ویران کردند و صدها هزار نفر از مردم سوریه را به قتل رساندند. شرورترین گروه‌های مسلح جهان متحدان آمریکا بودند. فارغ از شهرهای ویران شده، بخش کشاورزی سوریه نیز ویران شد. سوریه که زمانی انبار امپراتوری روم بود، در آغاز سال 2011 در تولید گندم خودکفا بود. با ادامه جنگ، تولید محصولات کشاورزی نابود شد. تا اواخر سال 2020 میلادی، 35000 هکتار از زمین‌های تحت کنترل دولت با آتش سوزی توسط مخالفان و آمریکا از بین رفت.
پس از مداخله آمریكا، منطقه حاصلخیز استان جزیره كه بیش از 17 درصد از محصولات كشاورزی سوریه، عمدتا گندم و پنبه را تامین می‌کند، تحت كنترل «اداره خودگردان شمال و شرق سوریه» كُردی قرار گرفت. آمریکا و کردها اکنون به صورت مشترک 90 درصد ذخایر نفتی سوریه را کنترل می‌کنند.
تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه اولین بار در سال 1979 و پس از به رسمیت شناختن انقلاب اسلامی ایران توسط سوریه وضع شد. در طول سال‌ها، تحریم‌ها به تدریج تشدید شد، دو اقدام عمده تحریمی علیه سوریه عبارتند از: «قانون پاسخگویی سوریه و بازسازی حاکمیت لبنان (2003)» و حتی مخرب‌تر از آن نیز «قانون حمایت از غیرنظامیان سوریه یا همان قانون سزار (2019)»، است که به غیرنظامیان بیشتر آسیب رساند.
دولت سوریه اکنون می‌تواند تنها 20 درصد از تقاضای داخلی گندم را تامین و نمی‌تواند به میزان کافی برای جبران کمبود، گندم وارد کند. سهمیه‌بندی و صف‌های نان اکنون یکی از ویژگی‌های زندگی روزمره است، غذاهای اصلی دیگر مانند گوشت و پنیر چنان گران است که بسیاری توان خرید آن را ندارند. بازار سیاه برای فروش سوخت، کود و سایر کالاها با قیمت بسیار بالاتر از آنچه از کانال‌های دولتی در دسترس است، وجود دارد. برنامه جهانی غذا اخیرا برآورد کرده است که 12.4 میلیون سوری امنیت غذایی ندارند: 46 درصد خانوارها مصرف روزانه غذای خود را کم می‌کنند، بسیاری از بزرگسالان به خاطر فرزندان خود مصرف را پایین آورده‌اند.
در نتیجه جنگ و تحریم‌ها، فشار بر دولت و جامعه سوریه به تدریج افزایش یافت و پول این کشور در حال فروپاشی است. در آغاز سال 2011، لیر سوریه با 50 دلار آمریکا و در اوایل سال 2015، با 530 دلار آمریکا معامله می‌شد. تا ژانویه 2020، با 1200 دلار آمریکا برابر بود؛ تا تابستان سال 2020، به مرز 3000 دلار به ایالات متحده آمریکا رسید و تا مارس 2021، 4000 دلار.
بازرگانان سوری میلیاردها دلار در بانک‌های لبنان دارند، اما بدون شک به دلیل تحریم‌های آمریکا و همچنین به دلیل کنترل سرمایه در کشوری که مشکلات اقتصادی جدی دارد، از جمله یک لیر که اخیرا با 10 هزار دلار معامله می‌شود، به آنها دسترسی ندارند. لبنان نیز از تحریم‌های آمریکا رنج می‌برد و آمریکا افراد، بانک‌ها و شرکت‌های مرتبط با حزب‌الله را هدف قرار می‌دهد.
آمریکا اکنون 90 درصد از تولید نفت سوریه را کنترل می‌کند، که در شمال شرقی منطقه دیرالزور قرار دارد. نفتی که پیش از این توسط داعش به سرقت رفته بود، در حال حاضر تحت حمایت یک قدرت اشغالگر دزدیده می‌شود، این در حالی است که تاکنون 92 میلیارد دلار زیان برای دولت سوریه داشته است. دولت آمریكا با تمام توان خود در جهت از بین بردن اقتصاد سوریه، تلاش خود را برای جلوگیری از بهبود اقتصادی انجام داده است. سرقت نفت سوریه تلاشی مشترک بین دولت آمریکا، یک شرکت نفتی به نام دلتا کرسنت انرژی و رهبری سیاسی کردهای سوریه و عراق است. اگرچه این شرکت در سایت خود ادعا می‌کند چندین دهه تجربه در توسعه نفت و گاز دارد اما، در 8 فوریه 2019 ثبت شده است.
این شرکت برای فعالیت در سوریه، ابتدا باید از طرف دفتر کنترل دارایی‌های خارجی معاف شود که در دستورالعمل اجرایی خود به مورخ 17 اوت 2011، حکم داد که مجوزهای «خاص» برای اتباع آمریکا برای مشارکت صادر می‌کند و مزایای آن در زمینه مخابرات، کشاورزی، و فرآورده‌های نفتی در سوریه به ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و مخالف سوریه و حامیان آن می‌رسد. در واقع، چنین ائتلافی در اوت 2011 وجود نداشت: یک گروه موقت است که در نوامبر 2012 ایجاد شد.
پس از یک سال مذاکره، وزیر امور خارجه پمپئو در تاریخ 30 ژوئیه 2020، به کمیته روابط خارجی سنا گفت یک شرکت آمریکایی «در حال اجرای» توافق برای شروع فعالیت در «صنعت نفت» سوریه است. در دوم اوت، رویترز گزارش داد که این شرکت نفتی آمریکا که نامش فاش نشده، با «شورشیان کُرد» توافق‌نامه‌ای امضا کرده است. لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه از کارولینای جنوبی، به کمیته روابط خارجی گفت مظلوم عبدی، فرمانده نیروی سوریه دموکراتیک (قسد)، شبه‌نظامیان عمدتا کُرد، اطلاع داده این توافق به شرکت اجازه می‌دهد نوسازی میادین نفتی در شمال شرقی سوریه را انجام دهد. وی در پاسخ به این سوال که آیا دولت حمایت می‌کند یا نه گفت: «ما هم کمک می‌کنیم».
مظلوم عبدی متولد سال 1967 به صورت متناوب با نام‌های فرهاد عبدی، شاهین جیلو و ژنرال مظلوم کوبانی شناخته می‌شود. وی در سال 1990 به عضویت حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک.) در آمد و گزارش شده به عبدالله اوجالان بسیار نزدیک است، که در جزیره مرمره زندانی می‌باشد. عبدی فرماندهی «نیروهای ویژه» این گروه را بر عهده داشت و پیش از رفتن به اروپا در سال 1997 بارها در سوریه دستگیر شد. وی تا زمان حمله به عراق در سال 2003 ابتدا به كردستان عراق بازگشت، و در آنجا ماند.
عبدی در یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ.) شبه‌نظامیان کُرد سوریه به شهرت رسید و در سال 2014، برای مذاکره در مورد «اتحاد کردها علیه داعش» به واشنگتن سفر کرد. قسد در اکتبر 2015 تشکیل شد. در ماه اکتبر، نیروهای آمریکایی و قسد رقه را از داعش «آزاد کردند» اما 80 درصد شهر با بمباران هوایی آمریکا نابود شود. البته از نظر دولت سوریه، در این اشغال غیرقانونی شهر فقط- بین تروریست‌ها و اشغالگران- دست به دست شد.
تا مارس 2019، نیروهای قسد تحت حمایت آمریکا بر باغوز، آخرین پایگاه داعش در شرق استان دیرالزور، محل استقرار بیشتر میادین نفتی سوریه، از جمله بزرگترین آن (العمر)، مسلط شدند. تا اوت سال 2020، معلوم شد که شرکت دلتا توسط دولت آمریکا مجاز به «معامله» در صنعت نفت سوریه شده است. جیمز كاین، از حامیان مالی جمهوریخواه و سفیر آمریكا در دانمارك در دوره ریاست‌جمهوری جورج دبلیو بوش، مدیر عامل آن بود. جان پی. دوریر، که در رسانه‌ها به عنوان پیشکسوت صنعت نفت توصیف شده، و از جمله حامیان مالی جمهوریخواه است. و جیمز ریز، پیشکسوت و مشاور ارشد سیا برای عملیات ویژه در افغانستان، از مسئولان این شرکت هستند.
مسئولان این شرکت در مصاحبه‌ای با سی.ان.ان.، گفتند این شرکت مجاز به فعالیت در تمام جنبه‌های توسعه انرژی، حمل و نقل، بازاریابی، تصفیه و اکتشاف در شمال شرقی سوریه با هدف توسعه زیرساخت‌ها در منطقه و کمک به مردم منطقه برای ورود محصولاتشان به بازارهای بین‌المللی می‌باشد. افسر سابق ارتش و سفیر ایالات متحده قرارداد محرمانه‌ای را برای توسعه میادین نفتی سوریه امضا کردند. پیش‌بینی می‌شود این قرارداد 25 ساله میلیاردها دلار برای مقامات کُرد درآمد داشته و در راستای «هدف دیرینه» ترامپ برای تامین کنترل آمریکا بر میادین نفتی در منطقه باشد.
آقای ریز در سال 2018 با فاکس‌نیوز مصاحبه کرد، دیدگاه ترامپ را که به نوعی شمال شرقی سوریه به آمریکا تعلق دارد نه حاکمیت سوریه را تکرار نمود و گفت: «ما کل بخش شرقی سوریه را در اختیار داریم. اگر خطی را از كوبانی بکشید و آن را تا انتهای رودخانه فرات ادامه دهید (به عراق؟) … این به ما تعلق دارد. ما نمی‌توانیم این کار را رها کنیم.» این غنائم با یک «اداره» کُرد تقسیم خواهد شد که ادعا می‌کند نماینده یک اقلیت قومی است که 5-10 درصد از جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهد.
گروه‌های مدافع حقوق بشر، کردهای سوریه را به پاکسازی قومی متهم کرده‌اند (همان انتقاد از کردهای عراق پس از حمله سال 2003 مطرح شد). در سال 2019، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، ایالات متحده را به تلاش برای اسکان مجدد کردهای سوریه در مناطق قبیله‌ای عرب متهم کرد، و آن را «راهی مستقیم برای جدایی‌طلبی و تجزیه سوریه» توصیف کرد. حتی شرکت دلتا با نادیده گرفتن مجوز لازم، به شمال عراق رفتند تا نظر کردهای عراق را برای این معامله جلب کنند. عکس‌ها نشان می‌دهد که آنها با سامان اتروشی، فرماندار استان دهوک در سال 2018 و همچنین چهره‌های ارشد حزب دموکرات کردستان (پارتی)، از جمله نچیروان بارزانی، رئیس فعلی و نخست‌وزیر سابق اقلیم کردستان دیدار کرد. جیم جفری، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه نیز با بارزانی گفتگوهایی انجام داد تا به توافق برسد.
در فوریه 2021، بسام توعما، وزیر نفت و منابع معدنی سوریه، گفت که از 89 هزار بشکه نفت خام تولید شده در سوریه در سال 2020 (در مقایسه با 380 هزار بشکه در روز تولید شده قبل از جنگ)، 80 هزار بشکه دزدیده شده است. از اواخر سال 2020 صدها تانکر از دیرالزور و حسکه که توسط قسد محافظت می‌شوند، از طریق گذرگاه محمودیه نفت غارت شده سوریه را به شمال عراق منتقل کردند. در ماه فوریه، غسان خلیل، فرماندار سوری در استان حسکه، به یک روزنامه لبنانی گفت که قسد 40 هزار بشکه نفت در روز را می‌فروشد و پول آن به حساب دولت سوریه واریز نمی‌شود.
در حالی که آمریکا به حضور نظامی در نزدیکی میادین نفتی سوریه اعتراف می‌کند، اما انکار می‌نماید در حال محافظت از آنها است و می‌گوید نیروهای آمریکایی و پیمانکاران خصوصی (مزدوران) مجاز به کمک به شرکت‌های خصوصی نیستند. در عین حال، کاروان‌های نظامی آمریکا به طور مکرر در حال عبور از مرز به عراق یا سوریه هستند.
از آنجا که نفت سوریه بی کیفیت است، ممکن است ابتدا تصفیه شود، اما در نهایت، با نفت تولید شده در شمال عراق مخلوط و به مرکز انرژی جنوب شرقی جیحان ترکیه منتقل می‌شود. نود درصد نفت عراق توسط میادین نفتی در جنوب تولید می‌شود اما ده درصد تولید شده در شمال، درآمد کافی دارد؛ لذا به موضوع اختلافات شدید بین اقلیم کردستان و دولت بغداد تبدیل شده است.
از سال 1990، ترکیبی از تخریب زمان جنگ، خرابکاری و اثرات تحریم‌ها خط لوله کرکوک-جیحان را از کار انداخته بود. نفت مناطق جنوبی باید با تانکر حمل می‌شد. در حالی که دولت مرکزی برنامه‌ریزی خط لوله جدید را آغاز می‌كرد، اقلیم کردستان خط لوله دوگانه جدیدی را از منطقه اربیل به فیش الخابور، محل اتصال مرزهای عراق و تركیه و سوریه و سپس به جیهان، به اتمام رساند.
در دنیای درهم تنیده سیاست‌های نفتی عراق، دولت مرکزی در حالی که با دولت اقلیم کردستان درمورد درآمد از میادین نفتی شمال اختلاف دارد، از خط لوله کُرد برای انتقال بخشی از نفت خود استفاده کرده است.
در سوریه، شرکت دلتا نظارت بر تولید نفت سوریه را بر عهده دارد و برخی از مزایای آن را به دست می‌آورد. جیمز کین و جیمز ریس سرانجام از این طریق افرادی بسیار ثروتمند خواهند شد. قسد نیز از تانکرها محافظت می‌کند و سود می‌برد. کردهای عراق ترتیب ارسال را می‌دهند و سهم خود را می‌گیرند، به‌خصوص بارزانی‌ها حتی بیشتر ثروتمند می‌شوند. عبور نفت به جیحان برای ترکیه نیز مزایایی دارد. از سودجویان بازار سیاه تا فروش نفت قاچاق در سوریه، هر کسی سود خود را می‌برد.
آمریکا با دور نگه داشتن نفت سوریه از دست دولت این کشور و دور نگهداشتن روسیه (قرارداد‌های واگذار شده توسط دولت سوریه) از میدان نفتی و نظارت بر كل فرآیند، سهم خود را از این منافع کسب می‌کند. این روند به نفع همه است، البته به‌جز برای دولت سوریه و مردم که نفت به آنها تعلق دارد.[1]
[1]. https://www.presstv.com/Detail/2021/04/08/649064/Syria-United-States-Kurdish-militants-SDF-oil-theft
