دیدبان حقوق بشر کردستان ایران در بیش از دو سال فعالیت خود بارها اعلام کرده است که باید میان قوم‌گرایی و حمایت از همه اقوام ایرانی تفاوت قائل شد. ما خود را ناظر بر حمایت از حقوق کردها و گزارش نقض حقوق آنها معرفی کردیم چون اعتقاد داشته و داریم که آنچنان که شایسته است در تاریخ ایران به حقوق کردها توجه نشده است و مناطق کردنشین ایران در یک قرن گذشته هدف «توسعه‌نیافتگی تاریخی، فقدان ضریب امنیتی کافی و توجه ملی» قرار گرفته‌اند. بعد از انقلاب 57 سعی شده این روند تا حدی متوقف و معکوس شود؛ نتایج نیز نسبتا امیدوار کننده است؛ اما هنوز تا نقطه مطلوب، فاصله بسیار است.
انتخابات ریاست‌جمهوری در جمهوری اسلامی در سال 1400 باعث شده در مناظرات، بسیاری از مسئولان نظام و نامزدهای فعلی، به مساله کولبران و توسعه مناطق مرزی اشاره کنند و سعی نمایند برنامه‌های خود برای توسعه مناطق مرزی و حل مشکلات اقتصادی را جذاب و البته عملیاتی توصیف کنند. در این میان باید به نکته مهمی اشاره کرد. چند نخبه کُرد و بلوچ و سایر مناطق غیرمرکزی ایران در میان مقامات ارشد اجرایی و اقتصادی کشور حضور دارند؟
چرا باید تقسیم قدرت اجرایی و اقتصادی در ایران، همواره به سود مرکزنشینان باشد؟ ما به عنوان نهادی حقوق بشری، منتقد قوم‌گرایی هستیم. اما اعتقاد داریم باید در دولت ایران، همه اقوام ایرانی به خصوص از مناطق کمتربرخوردار در قدرت اجرایی، نقش داشته باشند. این امر، با شعارهای قوم‌گرایانه و تلاش برای تجزیه ایران و تحریک اقوام به بهانه برخی بی‌عدالتی‌ها، تفاوت دارد. اگر نامزدی واقعاً خواهان حل مسائل مناطق مرزنشین است، باید با نمایندگان مناطق کردنشین ارتباط نزدیکی داشته باشد؛ باید از نخبگان بومی مناطق کردنشین در مسئولیت‌های استانی و ملی در سطوح بالا استفاده کند و باید بی‌واسطه به سراغ کولبران، زنان سرپرست خانوار و روستاهای مرزی کردستانات ایران برود تا متوجه عمق فاجعه شود. توسعه مناطق مرزی و جامعه هدف ما یعنی کردستانات ایران در یک دهه آینده باید با همکاری نخبگان آن مناطق در سطوح بالای اجرایی کشور انجام شود. نخبگان بومی، می‌دانند کولبری، اخاذی از واحدهای صنعتی توسط گروه‌های مسلح، اقدامات تروریستی، عدم وجود زیرساخت اقتصادی، راه‌آهن، بازارچه‌های مرزی مشترک و… چه وضعیتی در مناطق مرزی ایران ایجاد کرده است. نخبه بومی در سطح هیئت دولت، می‌تواند با قدرت از مناطق مرزی و حقوق مرزنشینان ایرانی دفاع کند. نخبه‌ای که شایسته باشد و در یک روند شایسته‌سالارانه به مسئولیت رسیده باشد، درد کولبران را بهتر متوجه خواهد شد. به همین خاطر است که دیدبان، ضمن نفی مجدد و مؤکد قوم‌گرایی، بر حضور همه نخبگان ایرانی در سطوح بالای اجرایی و البته اراده حاکمیت برای تقسیم عادلانه ثروت ملی با اولویت مناطق مرزی و کمتر برخوردار، اصرار دارد. نقشه تقسیم قدرت را تغییر دهید و از همه نخبگان استفاده کنید تا شاهد ریشه‌کن شدن کولبری، سوخت‌بری، ناامنی، ربایش کودکان، قاچاق، اخاذی و در یک کلمه «توسعه‌نیافتگی» باشیم.
