کارشناسان سیاسی معتقدند با توجه به اولویت‌های متفاوت آمریکا و ترکیه، روابط دو جانبه دو کشور حتی می‌تواند بدتر و بسیار آسیب پذیرتر شود. انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا به تحولات جدید در روابط آمریکا با ترکیه منجر خواهد شد، چون رویکرد بایدن با سلف خود یعنی دونالد ترامپ که پناهگاهی قطعی برای ترکیه در منطقه بود، متفاوت است.
اوزگور اونلوحصارجیکلی، مدیر دفتر صندوق آلمانی مارشال آمریکا در آنکارا، می‌گوید عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند مسائل را در دوره ریاست جمهوری بایدن پیچیده کند. وی افزود که روابط شخصی دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، نمی‌تواند بین بایدن و اردوغان ایجاد شود زیرا این دو رئیس جمهور قبلا تنفر از یکدیگر را نشان داده‌اند و انتظار می‌رود بایدن، برخلاف ترامپ، بیش از شخصی‌سازی روابط، نهادینه‌سازی روابط را در اولویت قرار دهد.
دولت جدید ایالات متحده احتمالا به نقض دموکراسی و حقوق بشر در ترکیه واکنش نشان می‌دهد، در حالی که تلاش می‌کند اقدامات ترکیه در لیبی، سوریه و جاه طلبی‌های دریایی آن در شرق مدیترانه را مهار کند. به گفته اوزگور اونلوحصارجیکلی افرادی که در دولت بایدن نقش اصلی را در این رابطه بازی می‌کنند و احتمالا برخی از این افراد از دولت باراک اوباما رئیس جمهور سابق بوده‌اند که اردوغان از آنان گریزان است.
این کارشناس به عرب‌نیوز گفت: «بعید است که بایدن، برخلاف ترامپ، از نبود دموکراسی در ترکیه چشم‌پوشی کند و انتقادناپذیری اردوغان را به راحتی قبول نخواهد کرد.» تلاش ترکیه برای استفاده از سیستم دفاع هوایی اس-400 ساخت روسیه و چراغ سبز احتمالی برای تحریم‌ها علیه آن نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت. به دلیل نگرانی واشنگتن مبنی بر اینکه موشک‌های روسی می‌توانند دفاع ناتو را به خطر بیاندازند، کنگره آمریکا شدیدا از مواضع خود و از حمایت دو جانبه برای اقدامات علیه آنکارا پشتیبانی می‌کند. تاکنون، تنها «اقدام عملی» واشنگتن در مورد خرید اس-400 توسط ترکیه، این بوده که ترکیه را از برنامه خرید جت جنگنده اف-35 خود خارج کرده است.
اگرچه تاثیر اقدامات تنبیهی «قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم» به ویژه از نظر اقتصادی برای آنکارا فاجعه‌بار است، اما این کشور در حال حاضر هیچ نشانه‌ای برای عقب‌نشینی از روابط جنجالی خود با روسیه ارائه نمی‌دهد.
کمال کیلیچدار اوغلو، رهبر اوپوزیسیون اصلی ترکیه، اولین سیاستمدار ترکیه‌ای بود که به بایدن و کامالا هریس معاون رئیس جمهور برای پیروزی در انتخابات تبریک گفت. وی در حساب توئیتری خود نوشت: «من به دنبال تقویت روابط ترکیه و آمریکا و اتحاد استراتژیک هستم.»
بایدن در دسامبر گذشته در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز، رئیس‌جمهور ترکیه را خودکامه توصیف و از سیاست وی در قبال کردها انتقاد کرد. رئیس‌جمهور کنونی آمریکا همچنین پیشنهاد حمایت از رهبران اوپوزیسیون ترکیه را داد، اظهارنظرهایی که با واکنش‌های زیادی مواجه شد. با توجه به این که اولویت‌های بایدن بر مهار روسیه و ایران و تقویت تعهد به اتحادهای چندجانبه، به ویژه ناتو متمرکز خواهد بود، شانس آنکارا برای اصلاح روابط با واشنگتن به چگونگی همسویی سیاست‌های این کشور با این الگو بستگی دارد.
سونر کاغاپتای، یک پژوهشگر ترک از موسسه «واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» معقد است بایدن توسعه روابط با متحدان اصلی را در اولویت قرار می‌دهد. وی به عرب‌نیوز گفت: «دموکراسی، حقوق بشر، حاکمیت قانون و آزادی بیان نیز برای بایدن مهم است و انتظار دارد اردوغان گام‌های مثبتی در این زمینه بردارد.»
کاغاپتای افزود در حالی که بایدن احیای ناتو و تشکیل یک بلوک متحد علیه روسیه را در اولویت قرار خواهد داد، لازم است ترکیه را یک متحد مهم بداند. وی ادامه داد: «مطمئنا آمریکا می‌تواند سیاست‌های خود را بدون ترکیه اجرا کند، اما با همکاری ترکیه، این سیاست‌ها آسان‌تر، با دست‌و‌پا‌گیری کمتر، کم‌هزینه‌تر و موثرتر خواهند بود. بدترین سناریو این است که ترکیه نتواند عاملی مخرب برای سیاست آمریکا علیه روسیه باشد و بهترین حالت این است که ترکیه با آمریکا متحد شود و به تلاش‌های آمریکا برای متحد کردن ناتو بپیوندد».
کاغاپتای اضافه کرد اکنون که ترامپ در قدرت نیست، احتمال بیشتری وجود دارد که آمریکا «قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم» را اجرا کند. اما من انتظار دارم که بایدن تحریم‌های نمادین را بر تحریم‌هایی که اقتصاد ترکیه را نابود می‌کند ترجیح دهد. در اکتبر 2014، پس از آنکه بایدن اظهار داشت که ترکیه با عبور دادن جنگجویان خارجی از مرزهای سوریه به ظهور داعش کمک کرده است و سپس رسما از اردوغان معذرت‌خواهی کرد، یک شکاف دیپلماتیک بین دو کشور ایجاد شد. اوزگور اونلوحصارجیکلی نیز در مورد روابط بایدن و اردوغان معتقد است پیش‌بینی می‌شود روابط آنها با روند نزولی آغاز شود زیرا دو رهبر تصویری منفی از هم دارند. وی افزود: «اگر اردوغان رویکردی را برای همگرایی سیاست‌ها به بایدن نشان ندهد، اوضاع می‌تواند در جهت مخالف نیز پیش برود. تصمیم ترکیه در مورد اس-400 می‌تواند به عنوان نشانه اولیه رویکرد ترکیه تلقی شود».[1]
[1].https://www.arabnews.com/node/1760221/middle-east
