جوانرود با داشتن ظرفیت‌های بی‌نظیر در حوزه کشاورزی، پرورش ماهی، دامداری و گردشگری، می‌تواند نقطه‌ای برای تغییر باشد
گزارشی از سفر میدانی خبرنگار دیدبان حقوق بشر کردستان ایران به استان کرمانشاه- اردیبهشت ۱۴۰۴
دوم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴، امید ساجدی خبرنگار دیدبان حقوق بشر کردستان ایران سفری میدانی به شهر جوانرود در استان کرمانشاه داشت؛ سفری که با عبور از مسیر سرسبز و دیدنی روانسر همراه بود و مناظر طبیعی چشم‌نواز آن، بار دیگر ظرفیت‌های بی‌بدیل گردشگری این منطقه را یادآور شد؛ اما آنچه در بطن این طبیعت زیبا پنهان مانده، عمق مشکلات و غفلت‌هایی است که بر توسعه این مناطق سایه انداخته‌اند. در واقع، در این مناطق ظرفیت توسعه و تولید ثروت به وفور وجود دارد، اما به دلیل فقدان نگاه جامع توسعه‌محور و غفلت از مناطق مرزی در ایران، همچنان شاهد فقر، بیکاری، عدم توسعه، فقدان زیرساخت کافی و… هستیم.
در گفت‌وگو با شهروندان مهمان‌نواز و خون‌گرم جوانرود، دغدغه‌هایی عمیق مطرح شد: از بیکاری جوانان گرفته تا رکود بازارچه مرزی، از کمبود امکانات در حوزه دامداری و کشاورزی گرفته تا بی‌توجهی به مشاغل کوچک و کارگاه‌های تولیدی، از نبود زیرساخت‌های پیشرفته ارتباطاتی تا نبود کلان‌پروژه توسعه در مناطق کردنشین ایران. در شهری که می‌توانست با استفاده از ظرفیت‌های بومی، به الگویی موفق برای توسعه پایدار تبدیل شود، تصویری متفاوت مشاهده می‌شود: بازارچه‌ای که اسکلت فلزی ناتمام آن سال‌هاست در گوشه‌ای فراموش‌شده باقی مانده؛ جاده‌هایی که نیازمند بازسازی و ارتقاء هستند؛ عدم ارتباط جدی اقتصادمحور با منطقه کردنشین در عراق و جوانانی که به دلیل فقر و نبود شغل، به فروش اجناس غیرمجاز و گاه خطرناک روی آورده‌اند.
گزارش‌های دیدبان حاکی از آن است که جذب نیرو به گروه‌های مسلح و افراطی عمدتاً از میان طبقات محروم و آسیب‌دیده اجتماعی صورت می‌گیرد. نوجوانانی که خانواده‌هایی فروپاشیده دارند، دخترانی که با کودک‌همسری یا اعتیاد دست‌وپنجه نرم کرده‌اند، و افرادی که در نتیجه فقر ساختاری، از تحصیل و اشتغال بازمانده‌اند. این واقعیت تلخ، پیوند مستقیمی با توسعه‌نیافتگی مناطق مرزی دارد. اگر مناطق مرزی، درگیر تجارت خارجی نظام‌مند، با برنامه و دقیق می‌شدند، جوانان، بیکار و درگیر کولبری نبودند! توسعه زیرساخت‌ها رخ می‌داد و اشتغال کافی ایجاد می‌شد.
جوانرود با داشتن ظرفیت‌های بی‌نظیر در حوزه کشاورزی، پرورش ماهی، دامداری و گردشگری، می‌تواند نقطه‌ای برای تغییر باشد؛ اما تحقق این امر مستلزم یک بازنگری جدی در سیاست‌های اقتصادی، امنیتی و اجتماعی دولت و نهادهای مسئول است. فعال‌سازی بازارچه مرزی، توسعه زیرساخت‌ها، حمایت از کارآفرینی بومی، آموزش فنی‌وحرفه‌ای برای جوانان و ارتقاء شاخص‌های رفاه اجتماعی، می‌تواند زمینه‌های پیوستن به گروه‌های مسلح و خشونت‌طلب را کاهش دهد. دیدبان حقوق بشر کردستان ایران ضمن هشدار درباره پیامدهای توسعه‌نیافتگی در مناطق مرزی غرب کشور، از مسئولان اجرایی و تصمیم‌گیران ملی می‌خواهد تا با رویکردی مسئولانه، برای احیای ظرفیت‌های اقتصادی و انسانی این مناطق گام‌های جدی بردارند. تنها با توسعه عادلانه، می‌توان ریشه‌های خشونت، افراط‌گرایی و مهاجرت آسیب‌زا را خشکاند.
