در روزهایی که جهان بیش از هر زمان دیگر نیازمند عقلانیت، گفت‌وگو و حاکمیت قانون است، رژیم اسرائیل با رفتاری قلدرمآبانه، ضدقانونی و عمیقاً خشونت‌بار، منطقه را در آستانه انفجار قرار داده است. ترور فرماندهان نظامی، دانشمندان، حمله به مراکز غیرنظامی و هسته‌ای، بمباران مناطق مسکونی و حتی مراکز درمانی در ایران به بهانه‌ای انجام می‌شود که نه تنها اثبات نشده، بلکه از سوی مرجع اصلی نظارت بر برنامه‌های هسته‌ای، یعنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، بارها رد یا فاقد مستندات کافی عنوان شده است.
آژانس چه می‌گوید؟
در آخرین ارزیابی‌ها، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، به صراحت اعلام کرده که: “ما هیچ شواهد مستقیمی مبنی بر وجود برنامه ساخت سلاح هسته‌ای در ایران نداریم” حتی با وجود آنکه سطح غنی‌سازی اورانیوم در برخی سایت‌های ایران به ۶۰٪ رسیده است (که به لحاظ فنی قابل توجه است)، آژانس بارها تأکید کرده هیچ نشانه‌ای از فعالیت نظامی هسته‌ای یا تلاش سیستماتیک برای تولید بمب اتمی مشاهده نشده است.
سوال اصلی این‌جاست: اگر نهاد ناظر تخصصی و بین‌المللی با بازرسان حرفه‌ای خود، چنین ادعایی را رد کرده، اسرائیل این اتهام را بر پایه چه مستنداتی مطرح می‌کند؟
مطابق ماده ۲ بند ۴ منشور سازمان ملل متحد، تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشورها ممنوع است. حملات اخیر اسرائیل علیه ایران، بدون مجوز شورای امنیت، بدون استناد به دفاع مشروع، و در غیاب هرگونه گزارش معتبر بین‌المللی، نقض فاحش حقوق بین‌الملل است.
نکته دردناک‌تر اینکه حتی مراکز درمانی، بیمارستان‌ها، و مناطق مسکونی هدف قرار گرفته‌اند که بر اساس کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو، مصداق جرم جنگی تلقی می‌شود.
در حالی که ایران عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است و به صورت قانونی تحت نظارت آژانس فعالیت می‌کند، اسرائیل نه تنها این پیمان را امضا نکرده، بلکه صاحب زرادخانه مخفی هسته‌ای است. چه تناقضی از این آشکارتر؟
رژیم ماجراجوی اسرائیل، در غیاب هرگونه الزام‌پذیری حقوقی، و با بهره‌مندی از مصونیت عملی که توسط برخی قدرت‌های غربی برایش فراهم شده، اکنون در جایگاهی نشسته که هم ضارب است، هم مدعی، و هم قاضی.
سازمان‌های بین‌المللی، اگر در برابر این روند سکوت پیشه کنند، باید خود را آماده مرگ تدریجی مشروعیت و اعتبار خود بدانند.
ما به‌عنوان یک نهاد دیدبان حقوق بشر، با استناد به منشور حقوق بشر، حقوق بشردوستانه بین‌المللی، و اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی، بر خود واجب می‌دانیم که اعلام کنیم:
۱٫ رفتار اسرائیل مصداق جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.
۲٫ نتانیاهو و جریان تندروی حاکم بر اسرائیل، با علاقه‌ای بیمارگونه به گسترش خشونت، کشتار زنان، کودکان و غیرنظامیان را به یک روال تبدیل کرده‌اند.
۳٫ جهان، اگر قصد تکرار فجایع جنگ جهانی دوم را ندارد، باید امروز اسرائیل را مهار حقوقی، دیپلماتیک و نظام‌مند کند.
۴٫ سکوت و بی‌تفاوتی، بزرگ‌ترین خیانت به صلح و کرامت انسانی است.
ما از تمامی فعالان حقوق بشر، سازمان‌های بین‌المللی، و جنبش‌های ضد جنگ در سراسر جهان دعوت می‌کنیم که در برابر این روند جنون‌آمیز و خون‌آلود، سکوت نکنند.
بی‌عملی در برابر این سطح از تجاوز آشکار، مساوی است با صدور جواز برای قانون‌گریزی جهانی، و در نهایت، بی‌معنا شدن مفهوم حقوق بین‌الملل و صلح جهانی.
اگر اسرائیل، در چنین رفتاری، مهار نشود؛
اگر نتانیاهو مورد مواخذه و محاکمه قرار نگیرد؛
و اگر سازمان‌های بین‌المللی واکنشی درخور نداشته باشند؛
شاید پایان جهان بسیار نزدیک‌تر از آن باشد که تصور می‌کنیم.
به قلم: دکتر علی فرهمند
پژوهشگر حقوق بین‌الملل، مشاور حقوق بشری و مدیرعامل دیدبان حقوق بشر کردستان ایران
