ئاریه‌ن تەمەنی تەنیا ١٤ ساڵ و ١٠ مانگ بوو کە خۆی و هاوڕێکانی کەوتنە داوی حیزبی دێموکرات. بەڵێنەکانی ئازادی و وروژاندن بردیانە ناو دونیایەکی پڕ لە سەختی و سنووردارکردن و مەترسییەوە.
دیاردەی نیگەرانکەری دامەزراندنی هەرزەکاران
دیاردەی دامەزراندنی هەرزەکاران و گەنجان لە لایەن گرووپە چەکدارەکانەوە بووەتە کێشەیەکی جددی ئەمنی و کۆمەڵایەتی لە ناوچە سنوورییەکانی وڵات لەم ساڵانەی دواییدا. گرووپی دێموکرات و گرووپە هاوشێوەکانی وەک پاک، پژاک، په‌که‌که و کۆمەڵە، بە کەڵک وەرگرتن لە ئامرازەکانی وەک تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان، بە پێشکەشکردنی وێنەیەکی ڕۆمانسی و ورووژێنەری ژیانی شاخ و خەباتی چەکداری هەوڵ دەدەن کاریگەرییان لەسەر مێشکی هەرزەکاران هەبێت.
ئەم گروپانە چەمکەکانی وەک ئازادی و دادپەروەری و ژیان بەبێ سنوور دەقۆزنەوە و وایان لێدەکات خەون بە داهاتوویەکی خەیاڵیەوە ببینن. لە واقیعدا بەڵێنی ئەم بزوتنەوانە لە سەرابێک زیاتر نییە و ئامانجی سەرەکیشیان ئیستغلالکردنی وزە و وروژاندنی گەنجانی فریودراوەکانە.
ڕۆڵی بنه‌ماڵه و بارودۆخی کۆمەڵایەتی لە ڕاکێشانی هەرزەکاران
لە لایەکی ترەوە بارودۆخی بنه‌ماڵه‌یی و دەروونی سەکۆیەکی گرنگ بۆ ڕاکێشانی ئەم هەرزەکارانە دەڕەخسێنێت. توندوتیژیی زۆر لە دایک و باوک، ناکۆکی بنه‌ماڵه، هەژاری ئابووری و سنووردارکردنی کۆمەڵایەتی هەستی شکست و بێبەشی لە هەرزەکاراندا بەهێزتر دەکات.
لە ژینگەیەکی وادا، پەیامی فریودەرانەی گروپەکان دەتوانن بە خێرایی سەرنج ڕاکێشی تاکەکەس بکەن و ببنە هۆی بڕیاردانی مەترسیدار و بەپەلە. نموونەکانی وەک چیرۆکی “ئاریه‌ن عەلیزادە” نیشان دەدەن کە چۆن ئەو ئاڵۆزییانەی کە لە ئەنجامی سنووردارکردنی بنه‌ماڵه و بارودۆخی سەختی ژیانەوە سەرهەڵدەدەن، دواجار بەهۆی پڕوپاگەندەی ئامانجدارانەی گروپەکانەوە دەگۆڕدرێن بۆ ڕێبازێکی چەوت؛ ڕێگایەک کە نەک بەرەو ئازادی و ئایندەیەکی گەش، بەڵکو بەرەو پەشیمانی قووڵ و زیان دەبات.
ناساندنی ئاریه‌ن عەلیزادە
ئاریه‌ن عەلیزادە لە 29/6/2006 لە شارى مەریوان لە دایکبووە. تا پۆلی پێنجی سەرەتایی خوێندوویەتی و ئێستا لە شاری پاوە کاری کۆڵبەری دەکات.
بەهۆی کێشەی بنه‌ماڵه‌یی (دایک و باوکی ڕێگەیان پێنەدەدا لەگەڵ هاوڕێکانیدا بچێتە دەرەوە!)، ئاریه‌ن لە ڕێگەی ئینستاگرامەوە پەیوەندی بە گروپەکەوە کرد، و دوای ئەوەی ئەم بابەتە لەگەڵ هاوپۆلەکانی، بەشیر حوسێنی و دانیال مورادزادە بڵاوکردەوە، هەرسێکیان بڕیاریان دا بەشداری بکەن و بە شێوەیەکی نایاسایی بە هاوکاری بریکارەکانی گروپی دیموکرات لە ٢/٥/٢٠٢١ وڵاتیان بەجێهێشت.
ئاریه‌ن لەو کاتەدا تەمەنی تەنها ١٤ ساڵ و ١٠ مانگ بوو و نموونەیەکی ڕوونی منداڵێکی سەربازە لە پێکهاتەی گروپی دیموکراتدا. ئاریه‌ن لە 30/7/2022 بە هۆی دۆخی نالەباری ئەو گرووپە و هەروەها بە هۆی سەردانی دایک و باوکی بۆ بارەگای دیموکرات جارێکی دیکە گەڕایەوە ئێران.
بارودۆخی ژیان پێش پەیوەست بوون بە حیزبی دێموکرات
پرسیار: تکایە پێش ئەوەی بچیتە ناو گروپەکەوە سەرەتا کەمێک باسی بارودۆخی ژیانتمان بۆ بکە.
ئاریه‌ن: “من لە 29ی پووشپەڕی 2006 لەدایک بووم، خەڵکی مەریوانم، خوێندنەکەم تەنیا تا پۆلی پێنجی سەرەتایی بەردەوام بوو، دوای ئەوە بەهۆی سەختی دۆخی دارایی بنه‌ماڵه‌کەم ناچار بووم واز لە خوێندن بێنم و ڕوو لە کۆڵبەری بکەم بۆ ئەوەی هاوکارم لە پارەی خانووەکە، کۆڵبەری کارێکی ماندووکەر بوو، بەڵام بۆ من و زۆرێک لە منداڵانی دیکەی ناوچەکە بووبوو بە شتێکی ئاسایی، بەڵام کێشەی سەرەکیم تەنیا دارایی نەبوو پرسەکان دایک و باوکم زۆر توند بوون و بەزۆری ڕێگەیان پێنەدەدام وەک هاوتەمەنەکانم لەگەڵ هاوڕێکانم بچمە دەرەوە یان تەنانەت بچمە گەشتە کورتەکان ڕەنگە مەبەستیان باش بووبێت و دەیانویست لە مەترسی دوور بخەنەوە، بەڵام بۆ هەرزەکارێک، ئەم توندکردنەوانە وەک زیندان هەستیان پێدەکرد، وردە وردە ئاڵۆزیەکیان لە دڵمدا دروستکرد.
یەکەمین ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ گروپی دیموکرات
پرسیار: حیزبی دێموکرات بۆ یەکەمجار چۆن هاتە ناو ژیانتەوە؟
ئاریه‌ن: “وەک زۆرێک لە هەرزەکاران، کاتێکی زۆرم لە ئینستاگرام بەسەر برد، لەوێدا تووشی پەیجێک بووم کە ئازادی و دادپەروەری و داهاتوویەکی باشتریان بەرەوپێش دەبرد، وێنە و ڤیدیۆی گەنجانیان بڵاوکردەوە کە لە شاخەکاندا دەژین و دەمانچەیان بەدەستەوەیە و پێدەکەنین، وەک ئەوەی ژیانیان پڕ بووبێت لە شانازی و وروژاندن. بۆ من کە بێزار بووم لە توندی ماڵەوە، ئەم وێنانە زۆر سەرنجڕاکێش دەرکەوتن چیرۆک لەگەڵ هاوڕێکانم، بەشیر حوسێنی و دانیال مورادزادە، بە یەکسانی سەرنجیان ڕاکێشا.
بڕیاری جێهێشتنی وڵات
پرسیار: چی وای لێکردی بڕیار بدەیت وڵات بەجێبهێڵیت؟
ئاریه‌ن: “بڕیارێکی ئاسان نەبوو، بەڵام هەرزەکاری تەمەنێکە کە پێت وایە لە هەموو شتێک تێدەگەیت، گروپی دیموکرات، لەڕێگەی ئەو نێوەندگرانەوە کە لە ناوخۆی ئێراندا هەیانبوو، ڕێگەیەکی بۆ دابینکردین بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی نایاسایی سنوور ببڕین، دواجار لە ٢ ⁄ ٥ ⁄ ٢٠٢١، من و دوو هاوڕێکەم سنوورمان بەزاند بەبێ ئەوەی بنه‌ماڵه‌کەمان ئاگاداربن، من لەو کاتەدا تەمەنم بە تەواوی ١٤ ساڵ و ١٠ مانگ بوو. ئێستا کە بیری لێدەکەمەوە، بەڕاستی منداڵانە و مەترسیدار بوو، بەڵام لەو کاتەدا، لە خەیاڵی بێهەڵوێستماندا، پێمان وابوو سەرگەرمییەکی گەورەمان لە پێشە و بڕیارە ببینە پاڵەوان”.
واقیعی تاڵ لە بارەگای گروپەکە
پرسیار: کاتێک گەیشتیتە بارەگای گروپەکە، ئایا واقیعەکە ئەوە بوو کە خەیاڵت پێیدا بوو؟
ئاریه‌ن: بەهیچ شێوەیەک نەخێر، هەر لە یەکەم ڕۆژەوە تێگەیشتم کە فریودراوین، لەبری ئازادی ڕووبەڕووی ڕێسای توند و ژینگەیەکی سەخت بووینەوە، خواردن کەم بوو، شوێنی نیشتەجێبوون پیس و پڕ لە مێروو و پێداویستییە سەرەتاییەکانی ژیان کەم بوو، ناچار بووین بۆ چەند کاتژمێرێک بەشداری وانەکانی ئایدیۆلۆژی بکەین و دواتر مەشقی سەربازیی ماندووکردنمان ئەنجامدا. هەڵگرتنی چەکی قورس و تەنانەت ئەنجامدانی کاری قورس و بێکۆتایی لە بارەگاکەدا هەموویان بەشێک بوون لە ڕۆتینی ڕۆژانەمان لەبری ئەوەی هەست بە ئازادی بکەم، خۆم لە زیندانێکدا بینیەوە کە هیچ ڕێگەیەکم نەبوو بۆ هەڵهاتنم”.
پرسیار: ئایا هەرزەکاری تر لەوێ بوون؟
ئاریه‌ن: “بەڵێ و ئەوە بوو زۆرترین دڵی منی شکاند. زۆر هەرزەکار هەبوون، هەندێکیان تەنانەت لە من بچووکتر بوون. هێشتا ڕووخساریان منداڵی بوو، بەڵام دەبوو چەکیان هەڵبگرن و وەک سەربازی گەورەساڵ مامەڵە بکەن. هەر لەو کاتەدا بۆم دەرکەوت کە ئەم گروپە بەڕاستی حسابیان بۆ هەرزەکاران کردووە و بە بەڵێنی درۆ فریویان دەدەن. بینینی ئەم دیمەنانە زۆر تاڵ بوو و زیاتر هەستم پێکرد کە داهاتووم لەناو دەچێت”.
هەوڵدان بۆ هەڵهاتن و گەڕانەوە
پرسیار: لە هەلومەرجێکی وادا بیرت لە هەڵهاتن یان گەڕانەوە کردۆتەوە؟
ئاریه‌ن: “زۆرجار. بەڵام واقیعەکە ئەوەیە کە نزیک بوو لە مەحاڵەوە لەوێ دەربچیت، ئەگەر کەسێک هەوڵی هەڵهاتن یان تەنانەت قسەکردنیشی بدا، بە توندوتیژی و هەڕەشە بەرەوڕووی دەبووەوە، چەند جارێک بە فەرماندەکانم گوت کە نامەوێت بمێنمەوە، بەڵام لەبری ئەوەی گوێم لێبگرن، گاڵتەیان پێدەکردم و هەڕەشەیان لێدەکردم. “ڕۆژانێک هەبوو تەنها بیرم لە ماڵباته‌کەم دەکردەوە و پێم سەیر بوو بۆچی بێ بیرکردنەوە ماڵم بەجێهێشتووە، بەڵام لە ڕاستیدا نەمتوانی هیچ بکەم”.
پرسیار: دواجار چی بووە هۆی ئەوەی ئازاد بکرێیت و بگەڕێیتەوە بۆ ئێران؟
ئاریه‌ن: “تەنها هۆکارەکە دایک و باوکم بوو، ئەوان زۆر جار چوونەتە بارەگای حیزبی دێموکرات، لەگەڵ سەرکردەکانی گروپەکە قسەیان دەکرد و لە هەموو شوێنێک بەدواداچوونیان دەکرد، دواتر بیستم کە چەندە ناچارن کار بکەن بۆ ئەوەی من بگەڕێنەوە لەوێ.”
ژیان دوای گەڕانەوە
پرسیار: کاتێک گەڕایتەوە بارودۆخی ژیانت چۆن بوو؟
ئاریه‌ن: گەڕانەوەم ئاسان نەبوو، ساڵێک لە باشترینەکانی هەرزەکاریم لەدەست دابوو، خوێندنەکەم تەواو نەبوو و نەمتوانی درێژە بە خوێندن بدەم، ئێستا دیسانەوە وەک کۆڵبەر لە پاوە کار دەکەم بۆ ئەوەی یارمەتی ماڵباتەکەم بدەم، کارێکی زۆر قورسە، بەڵام لانیکەم لە وڵاتی خۆمم و لەگەڵ ماڵباتەکەم دەژیم، هێشتا کابوسەکانم هەیە سەبارەت بەو ڕۆژانە لە شەودا، بەڵام فێربووم قەدرزانی بزانم ئازادی ڕاستەقینە کە لەگەڵ ماڵباتەکەم و لە سێبەری ئاسایشدا مانا دەدۆزێتەوە، نەک لە تەڵەی ئەو گروپانەی کە هەست و سۆزی هەرزەکاران دەقۆزنەوە”.
پەیامی ئاریه‌ن بۆ هەرزەکاران
پرسیار: ئەگەر پەیامێکت هەبوایە بۆ هەرزەکارانی تر چی دەڵێیت؟
ئاریه‌ن: “تەنها پەیامێک کە هەمبێت ئەوەیە: گێل مەبە، لە پشت ئەو هەموو دروشم و وێنە جوانانەی لە سۆشیال میدیادا هەیە، واقیعێکی تاڵ و پڕ لە ئازار هەیە، کەس لەوێ گرنگیت پێنادات، تۆ تەنها ئامرازێکیت بۆ مەبەستەکانیان، ئەگەر بتوانم بگەڕێمەوە دواوە، جارێکی تر ئەو هەڵەیەم نەدەکردەوە، ئازادی ڕاستەقینە ئەوەیە کە لەگەڵ ماڵباتەکەتدا بیت، کارکردن بۆ داهاتووت، و ژیانێکی تەندروست بژیت، نەک بەفیڕۆدانی تەمەنی گەنجی خۆت لە شاخەکان و بنکە نهێنییەکان”.
