هدایەت بە هۆی ناکۆکی لەگەڵ باوکی گەنجایەتی خۆی سووتان.
هدایەت کۆڕێکی زۆر ئارام بوو بەڵام هەندێکجار ناکۆکی لەگەڵ باوکی دەبوو بەڵام هیچ کات بیری لەوە نەدەکردەوە کە دوائین ناکۆکی و دەمەقاڵێی توندیان کە ڕووی دا ببێتە هۆی ئەوەی کە لەماڵ بڕوات. ڕۆژانی یەکەم وای دەزانی کە دەیەوێت بڕێک لەباوکی دوور بێت و دواتر دەگەڕێتەوە بەڵام بەداخەوە وا نەبوو. بۆیە بەدوایدا گەڕا. بنکەی پۆلیس، نەخۆشخانە و هتد، تەنانەت ڕاگەیەنراوی ون بوونی بڵاو کردووە بەڵام هیچ هەواڵێکی لێ نەبوو تا ئەوەی کە بە تێکۆشانی بێ وچانی پارێزەر و کارناسانی چاودێر کە مەبەستیان خزمەت کردنە بە ماڵباتەکانی وەک هدایەت ڕەسووڵی زانیان کە تووشی چی هاتووە. کاردانەوەی کۆمەڵایەتیی لەبەرانبەر ئەم دیاردە تاوانبارییە و چۆنییەتی بەرەنگاربوونەوە لەگەڵ تاوانباران لە چەند سەدە دا تووشی گۆڕانکاری زۆر هاتووە، یەکێک لە کۆنترین و باوترینی ئەم کاردانەوانە، گرتن بووە. ئەم سزایە بەدرێژایی مێژوو بە شێوەیەکی بەربڵاو و هەندێک جار نادادپەروەرانە بەکار هاتووە. بەکارهێنانی بەربڵاوی سزای گیران و نیگەران لە جێبەجێکردنی بێ ئەملاو ئەولای، بۆتە هۆی ئەوەی کە فەیلسۆف و بیرمەندی زۆر لەبارەی ڕاگرتنی مەرجی ڕاگرتنی تاوانبار لە گرتووخان، مافی گیراون و یاسا زاڵەکانی دیکە لەبارەی ئەم تاوانەوە، پێوان و چوارچێوە دیاری بکەن. وردە وردە بۆچوونی بیرمەندانی مافزانی بواری تاوانەدا ( و لەم سەدەیەدا بیرمەندانی زانستی تاوانناسی) لە قەوارەی سەرەکی پتەو و پێویست لە یاسای سزادانی وڵاتەکاندا، پەسەند کرا، جەجۆرێک کە لە دەقی یاسای هەموو وڵاتان دا پێداگری لە سەر مافی گیراوان و پێوانی زاڵ و شێوەی جێبەجێ کردنی سزای گیراوەکان و پێویستی ڕەچاو کردنی، هاتووە.
خاڵی گرنگ پێویستی ئاگادار بوون لەمافی گیراوان و چارەنووسیانە، چوارچیوە و ڕێسا زاڵەکان لەبارەی سزادان، ڕێکخسنی ڕێکخراویی زاڵ لەسەر سیستمی گرتووخانە و پاسەوانی گرتووخانە، ئەرک و بەڵێنی بەرپرسانی گرتووخانە و بە گشتی سیستمی مافزانی زاڵ لەمەڕ جێبەجێ کردن و سەپاندنی گرتن بەمەبەستی سەقامگیرکردنی داد، پاراستنی ئاسایش و ئارامی گشتی، پێشگرتن لە پێشڵکاری مافی تاکەکان و چاکسازی و پەروەردەی تاوانبارە.
ئەم دەقە پێناسەیەک لە مافی گیراوانی هەموو جیهانە و هەمووان دەبێت ڕێز لەم یاسایە بگرن. بەڵام بەداخەوە گرتووخانەیەک بە ناوی پەکەکە و پەژاک هەیە کە هیچ یەک لەم مافانەی تێدا ڕەچاو ناکرێت.
یەکەمین مافێک کە ڕەچاو ناکرێت، ڕاگەیاندنی بوونی ئەفرادی تەڤلی بوو و دیدار لەگەڵ ماڵباتەکانیدایە لەم گرتووخانەیە کە پەکەکە جیا لەوەی کە منداڵانی ئەم ماڵباتانە دەرفێنێت و بە بەڵێنی درۆ لەگرتووخانەیان دەکات و وەک کوێلە کەڵکیان لێوەردەگرێت، هەندێک جاریش هیچ بۆی گرنگ نییە کە لەکوێ و بۆ چی کوژراون، بێ ئەوەی کە تەنانەت هەواڵی بوونیان بدەنە ماڵباتەکانیان چ بگات بەوەی کە هەواڵی کوژرانیان بدەن.
باوکی هدایەت وتی: لەوڕۆژەوە کە کۆڕەکەی دیار نەماوە تووشی نەخۆشی بووە و لەنەخۆشخانەیە. بۆ خۆی قەت تەندروستییەکی باشی نییە و هەڵبەت لەم کاتەی کە لەگەڵ پەیامنێری چاودێر قسە دەکات دەکرێت تێبگەی کە دەنگی قسەکانی چۆنە. خەمی لەدەسدانی کۆڕەکەی نەفەس کێشانی بۆ دژوار کردووە.
باوکی هدایەت ڕەسووڵی داوا لە هەر ڕێکخراو و تاکێک دەکات کە توانای گەڕاندنەوەی کۆڕەکەیان هەیە دەکات کە لەم یارمەتییە بێ بەشی نەکەن.
