دولت سوریه به دنبال تقویت حضور نظامی خود در عین عیسی و منطقه مشرف به بزرگراه بین‌المللی ام4 است که تحت کنترل نیروی سوریه دموکراتیک (قسد) به رهبری کردها قرار دارد. دولت سوریه با کمک روسیه در تلاش است تا حضور نظامی خود را در مناطقی از شمال شرقی سوریه تحت کنترل قسد تحت رهبری کردها تقویت کند، این حضور می‌تواند نقض توافق‌نامه‌ای باشد که با نظارت روسیه بین قسد و دولت سوریه در سال 2019 امضا شده بود. طبق این توافق نامه تعداد مشخصی از نیروهای ارتش دولت سوریه و بدون سلاح‌های سنگین در امتداد مرز سوریه و ترکیه برای جلوگیری از حمله ترکیه مستقر می‌شدند.
گزارش‌ها حاکیست دولت سوریه کاروان‌های نظامی به سمت عین عیسی و حومه بزرگراه ام4 که استان‌های حسکه و حلب را متصل می‌کند، اعزام می‌کند و این یعنی بازگشت و تشدید درگیری. خالد الحمسی، روزنامه‌نگاری که برای وب‌سایت مشرق وابسته به مخالفان در منطقه تل ابیض در نزدیکی عین عیسی در استان رقه شمالی کار می‌کند، به المانیتور گفت: «نیروهای نظامی حکومت سوریه برای رسیدن به منطقه مجاور بزرگراه ام4 از ابتدای مارس در حومه رقه و استان حسکه در شمال شرقی سوریه حرکت کرده‌اند. این نیروی کمکی تاکنون برخی از پایگاه‌های توپخانه‌ای سنگین و پایگاه‌های موشکی را شامل می‌شود. نیروهای حکومت همچنین عملیات آرایش جدید را به اجرا درآورده‌اند و بیشتر در روستاهای المعلک، الحوشان و الخالدیه، که در مجاورت بزرگراه ام4 قرار دارند، مستقر هستند. برخی نیروها نیز در شرکت برق در حوالی عین عیسی مستقر نیز هستند».
یک مقام نظامی قسد مستقر در عین‌عیسی که خواست نامش فاش نشود، به المانیتور گفت: «رهبری قسد از آمدن نیروهای کمکی نظامی دولت مرکزی با سلاح‌های سنگین به منطقه راضی نیست، حتی اگر تعداد این نیروی کمکی در حد متوسط باشد. حکومت نمی‌تواند توازن قدرت را در میدان تغییر دهد. برخی از مسئولان نیروهای حکومت گفته‌اند نیروی کمکی برای مقابله با هرگونه تلاش ارتش آزاد سوریه و ارتش ترکیه برای حمله به منطقه هستند، اما قسد می‌ترسد که این سیاست، تقویت حضور نظامی دولت در منطقه با حمایت روسیه باشد.»
به نظر می‌رسد ارتش سوریه تلاش می‌کند قسد را تحت فشار قرار دهد و واقعیت نظامی جدیدی را در منطقه عین عیسی تحمیل کند، البته این چیزی است که دولت اسد با کمک روسیه از پایان سال 2020 دنبال کرده، یعنی وادار کردن قسد به عقب‌نشینی از عین عیسی و جلوگیری از کنترل جناح‌های مخالف و ارتش ترکیه بر منطقه. حکومت مرکزی که حضور نظامی خود را در حوالی بزرگراه ام4 تقویت می‌کند از عملیات نظامی مخالفان و ارتش ترکیه به منظور گسترش و کنترل منطقه جلوگیری می‌کند. تلاش‌های دولت سوریه نشان‌دهنده علاقه آن به جاده‌های حیاتی و استراتژیک است که با توجه به بحران بسیار عمیق اقتصادی حکومت سوریه نمی‌خواهد آنها از دست بدهد.
سرهنگ مصطفی بکور، افسر ارتش سوریه، تحلیلگر نظامی و پژوهشگر مقیم در ادلب، به المانیتور گفت، «قسد به فشارهای ارتش سوریه پاسخ نخواهد داد و به آن اجازه گسترش و تقویت حضور نظامی خود در مناطق کنترل خود را نخواهد داد و اگر ارتش سوریه نیز به اعزام نیروهای کمکی و تجهیزات سنگین نظامی ادامه دهد، تنش میان دو طرف در منطقه ایجاد خواهد شد. در نتیجه، روسیه علیرغم حمایت عمومی از رژیم، به عنوان واسطه مداخله خواهد کرد. روسیه برای حفظ منافع خود و در عین حال سواستفاده از هرگونه اقدام و اختلاف بین طرف‌های درگیر، سیاست میانجیگری- آنگونه که ادعا می‌کند- را دنبال می‌کند».
علی تامی، سخنگوی «جنبش آینده کرد در سوریه»، به المانیتور گفت، «هدف از حرکت نظامی حکومت سوریه در منطقه عین عیسی و در نزدیکی بزرگراه بین المللی ام4 اعمال فشار بیشتر بر قسد برای از سرگیری صادرات نفت به حکومت مرکزی سوریه است که تلاش می‌کند حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کند تا از صادرات نفت از قسد به مناطق تحت کنترل مخالفان سوریه در حومه حلب و ادلب جلوگیری کند. رژیم و روسیه نمی‌خواهند نفت به مناطق تحت کنترل مخالفان منتقل شود».
روسیه در روز پنجم مارس با عبور از گذرگاه حمران که قسد را به مخالفان در نزدیکی الباب و ایستگاه‌های اولیه پالایش نفت در حومه حلب متصل می‌کند، حمله كرد. این حمله ممکن است به برنامه حکومت سوریه برای تحت فشار قرار دادن قسد جهت توقف صادرات نفت به مخالفان و از سرگیری صادرات به مناطق تحت کنترل دولت نیز مرتبط باشد. قسد روز هفتم مارس و پس از وقفه یک ماهه، عرضه نفت به مناطق تحت کنترل رژیم را از سر گرفت، توقفی که باعث ایجاد بحران سوخت در مناطق تحت کنترل ارتتش سوریه شده بود.
فیراس فهام، یک پژوهشگر مستقر در «مرکز مطالعات جوسور» در استانبول به المانیتور گفت، «تلاش سوریه برای تقویت حضور نظامی خود در نزدیکی بزرگراه ام4 در چارچوب فشار بر قسد برای عقب‌نشینی از عین عیسی قرار دارد. به نظر می‌رسد این امر در راستای تفاهمی بین ترکیه و روسیه باشد. یعنی یا روسیه قسد را از عین‌عیسی اخراج خواهد کرد، یا ترکیه یک عملیات نظامی را آغاز خواهد نمود.»
فهام افزود، «با این حال به نظر می‌رسد روسیه در تلاش است تا از عملیات نظامی ترکیه جلوگیری كند زیرا از نفوذ روزافزون ترکیه استقبال نمی‌كند، به ویژه از آنجا كه ارتش ترکیه و ارتش آزاد سوریه به مناطق بیشتری دست پیدا می‌کنند و این امر نیز زمینه اتصال منطقه «بهار صلح» با منطقه «سپر فرات» در حومه حلب را فراهم می‌کند. به همین دلیل است که قسد برای عقب‌نشینی یا حداقل کاهش حضور نظامی خود در عین‌عیسی تحت فشار است که منجر به بازگشت نهادهای دولت به منطقه خواهد شد».
به نظر می‌رسد قسد اهداف روسیه در شمال شرقی سوریه را درک می‌کند و روس‌ها ترجیح می‌دهند از گزینه نظامی خودداری کنند تا کانال‌های ارتباطی با کردها باز بمانند و اجازه ندهند ایالات متحده از این امر علیه آنها استفاده کند و کردها را به دشمن تبدیل نماید. قسد همچنین به خوبی می‌داند که روسیه از گسترش نفوذ ترکیه استقبال نمی‌کند و بنابراین اجازه هیچگونه عملیات نظامی را نمی‌دهد. در این مرحله، قسد در مورد کنترل خود بر عین عیسی در برابر خواسته‌های حکومت سوریه از خود مقاومت نشان می‌دهد.[1]
[1].https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2021/03/syria-regime-russia-deploy-kurdish-forces-turkey.html#ixzz6oypvke7b
