توسعه، معلول ثبات و امنیت است. به همین دلیل هرگز در طول جنگ، ناآرامی، بحران سیاسی و امنیتی و تنش اجتماعی، منطقه و کشوری توسعه نیافته است و دقیقا به همین علت است که اندیشمندان علوم اجتماعی بر آرامش و نقش آن در افزایش ثبات اقتصادی و بهبود سطح زندگی مردم تاکید می‌کنند.
طبیعی است که مناطق مرزی و کوهستانی و صعب‌العبور، از توسعه کمتر بهره‌مند شوند و این امر وظیفه دولت را برای توزیع ثروت در همه مناطق یک کشور سنگین‌تر می‌کند. ایران به دلیل جغرافیای خاص خود و جایگاه راهبردی در منطقه، رقبای فراوانی دارد که برای عقب نگه داشتن آن از هر وسیله‌ای استفاده می‌کنند. در جهان فعلی که نقش اقتصاد در قدرت ملی، بسیار افزایش یافته است، اگر امنیت ملی یک کشور لطمه بخورد، اقتصاد آن نیز متاثر خواهد شد. به‌عنوان مثال، در حال حاضر امنیت روانی و جانی در چین به دلیل بیماری کرونا آسیب دیده و اثر آن به خوبی در اقتصاد چین قابل مشاهده است.
در ایران نیز مناطق مرزی به خصوص در غرب کشور، همواره شاهد فعالیت گروه‌های مسلح بوده است و این امر در طول حداقل یک قرن گذشته، اثرات منفی فراوانی بر مناطق کردنشین و توسعه آنها گذاشته است. این گروه‌های مسلح که ابزار قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای هستند و متناسب با منافع آنها فعالیت می‌کنند، از خود اختیاری ندارند و صرفا نقش مزدور را ایفا می‌کنند. آنها در طول چند سال گذشته با فعالیت‌های مسلحانه، امنیت اقتصادی و اجتماعی منطقه را هدف گرفته‌اند و با تخریب کارگاه‌های تولیدی و اخاذی از مدیران و مالکان آنها، نقش مهمی در افزایش بیکاری، مهاجرت به حاشیه شهرها و بروز آسیب‌های اجتماعی داشته‌اند.
بدیهی است با تعطیلی هر کارگاه، عده‌ای بیکار می‌شوند و خانواده‌ای در معرض نابودی قرار می‌گیرد. همین امر نیز در گرایش جوانان به کولبری به عنوان یک شغل کاذب و خطرناک، نقش مهمی ایفا می‌کند. در این گزارش، خبرنگار دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، به سراغ دو فعال اقتصادی رفته است تا شرح اخاذی از آنها توسط گروه‌های مسلح را روایت کند. روایتی هرچند کوتاه (به دلیل مقاومت افراد در مقابل مصاحبه و رعایت جوانب امنیتی) پیشِ روی شماست.
روایت اول؛ شرکت عمرانی
مدیر یک شرکت عمرانی و فعال در حوزه آبرسانی، به زحمت حاضر به مصاحبه با خبرنگار دیدبان حقوق بشر کردستان ایران شده است. اصرار دارد اطلاعاتی به ما ندهد؛ اما به هر حال جزئیاتی در اختیار خبرنگار قرار می‌دهد که نشان از فشار جدی برای اخاذی از وی دارد. وی که نمی‌خواست نام و مشخصات خود شرکتش افشا شود، گفت «سال 1397 گروهک‌های مسلح به سراغ ما آمدند و تقاضای اخاذی و مبلغ هنگفت داشتند. اما ما مقاومت کردیم هیچ مبلغی به آنها پرداخت نکردیم و ماجرا را به نیروهای دولتی در بخش امنیتی- نظامی گزارش دادیم. با پیگیری آنها، مساله تا حد زیادی رفع شده است».
وی در خصوص وضعیت سایر شرکت‌ها و کارگه‌های تولیدی نیز گفت: «البته فقط شرکت ما در بخش آبرسانی نبوده است و چندین شرکت دیگر به خصوص کارگاه‌های تولیدی و گاوداریها نیز هدف این حرکات قرار گرفته‌اند. اما در حال حاضر، اوضاع بسیار مناسب است. با پیگیری دولت و مقامات امنیتی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و ثبات در منطقه بسیار بهبود پیدا کرده است و الان مشکل خاصی نیست و بحث امنیت اقتصادی، خوب است. همین امر نیز به توسعه مناطق کردنشین کمک کرده است. باید بگویم این افرا که در قالب گروهک فعال هستند، مردم عادی نیستند و حتی مقطعی در داخل شهرها نیز فعال بودند و اما امروز، بسیار اوضاع مناسب است».
روایت دوم؛ آتش‌سوزی عمدی
نگهبان شرکت دوم هم مانند روایت اول، در مقابل درخواست ما برای ارائه اطلاعات و مصاحبه مقاومت می‌کرد و اطلاعاتی بسیار کلی و اندک در اختیار خبرنگار دیدبان قرار داد. او گفت من نگهبان یک شرکت بودم که هدف آتش‌سوزی عمدی قرار گرفت. یعنی مشخص بود این آتش، به طور عمدی ایجاد شده است.
این نگهبان در پاسخ به این سوال که ماهیت این گروه‌ها چیست نیز پاسخ داد: «دقیقا هدف و ماهیت این افراد و گروه‌ها مشخص نیست. هرچند کردی صحبت می‌کنند، اما معلوم نیست به کجا وابسته هستند. خود را معرفی نمی‌کنند، فقط پول می‌خواهند و اگر پول دریافت نکنند، همه چیز را تخریب می‌کنند. الان مشکل خاصی وجود ندارد و امنیت برقرار است. دولت و نهادهای مسئول هم رسیدگی کردند».
گفتنی است دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، پیش‌تر نیز در گزارش‌های خود به فعالیت گروه‌های مسلح در مناطق کردنشین ایران پرداخته و با فعالان اقتصادی که هدف اخاذی و تخریب اموال قرار گرفته بودند، مصاحبه کرده بود. دیدبان به عنوان نهاد حقوق بشری، خود را موظف به رساندن صدای فعالان مناطق کردنشین به سایر رسانه‌ها و مقامات می‌داند. زیرا بر این باور است که با وجود امنیت، اقتصاد و ثبات اقتصادی در مناطق کردنشین ایجاد و از پدیده‌های تلخی مانند کولبری جلوگیری می‌شود.
