“پان” اصطلاحی لاتینی است به معنای “همه” و در عنوان اصطلاحاتی مختلف می‌آید و بار معنایی آن “همه فقط برای خودم، هیچ کسی جز من نه” و در مجموع انحصارطلبی مطلق را بیان می‌کند. پان‌کردیسم و پان‌ترکیسم نیز از این بیماری خطرناک‌تر از کرونا مبتلا شده‌اند و به نظر نمی‌رسد قصد مراجعه به بیمارستان عقل و منطق داشته باشند تا از این بلای خانمانسوز نجات یابند. این دو جریان قطبی و ضد همدیگر، به بهانه‌های مختلف و واهی علیه همدیگر به ترویج خشونت می‌پردازند. البته نباید نقش پ.ک.ک. و دستگاههای استخباراتی ترکیه در دامن زدن به این و آن را دست کم گرفت.
بعد از شروع درگیری‌های میان ارمنستان و آذربایجان اظهارنظرهای مختلفی در حمایت از دو طرف مطرح شد و می‌شود. در این میان، آنچه بیش از همه مورد تاکید و تشویق کُردها و پان تُرک‌ها قرار گرفت، خشونت‌طلبی و تشویق به جنگ یکی علیه دیگری با هدف نابودی مطلق بود و است. این که هیچ یک خواهان توقف خشونت در این منطقه نیست نشانه نبود عقلانیت در نظام فکری حاکم بر آنهاست. این در حالیست که کشورهای منطقه به ویژه همسایگان ارمنستان و آذربایجان از جمله ایران، روسیه بر ضرورت یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای این بحران چند دهه‌ای تاکید می‌کنند تا به بحرانی منطقه‌ای تبدیل نشود اما ترکیه، حامی پان‌ترکیست‌های خشونت‌طلب، علنا بر طبل جنگ می‌‌کوبد و پ.ک.ک.، حامی پان کردیست‌ها، نیز با اعزام تعدادی از اعضای مسلح خود مهر تایید بر پیشانی خشونت‌طلبی خود زد. این اقدامات هر دو جناح در تضاد با نظم جهانی و خواسته‌های سازمان ملل متحد است.
برخی دیگر از پان کُردها و ناسیونالیست‌ها با این بهانه که جمعیتی از کُردها در قره‌باغ حضور دارد و همچنین ضدیتی که با ترکها و آذری‌ها دارند، تمایل خود را به پیروزی ارمنستان و ماندن قره‌باغ در دست آن کشور نشان دادند. اما باید گفت واقعیت تاریخی نشان می‌دهد کردهای این منطقه دو بخش بودند: مسلمان و ایزدی. مسلمانان در همان آغاز و در دوران شوروی اعلام کردند همانند آذری‌ها مسلمان هستند و با حمایت از آذربایجان علیه ارمنستان قرار گرفتند و کردهای ایزدی نیز که از دست کردهای مسلمان آزار و اذیت فراوان دیده بودند از ارمنستان حمایت کردند اما امروز تعداد کردهای این منطقه شاید به چند صد نفر نیز نرسد. بسیاری از کردها از دست ظلم و ستم ارامنه به اروپا فرار کردند و کردهای آذربایجان نیز به خاطر سیاست سرکوب و اضمحلال در آن حل شدند و اکنون آذری شده‌اند.
امروز همان کردهایی که حتی کردی نمی‌دانند و زبان رسمی سازمان آنان نیز ترکی است با ذره‌بین دنبال پیدا کردن کُرد هستند. نکته مهم دیگر این که در این فضای ملتهب، اسرائیل کمک‌های گسترده تسلیحاتی را به آذربایجان می‌فرستد و مقامات آذربایجان نیز از دقت پهپادهای اسرائیل در هدف قرار دادن ارامنه تشکر کردند. جای تعجب است پان کردها و پان ترکها حضور عنصر اسرائیل با هدف متشنج کردن منطقه را محکوم نمی‌کنند. حتی افرادی نیز که جدیدا روابط حسنه‌ای با این پان کُردهای ضد تمامیت ارضی کشور پیدا کرده‌اند، کاسه داغ‌تر از آشی که آنها می‌پزند شده و درخواست ایجاد کشوری مستقل در قره‌باغ را می‌دهد!
از هر طرف نظرات و خواسته‌ها و سیاست‌های پان کُردها یا پان تُرک‌ها را بخوانیم جنگ، خشونت و خونریزی حاصل می‌شود. باید به این افراد نیز گفت، خیالهای شما خام است و با این اقدامات فقط آب در هاون می‌کوبید.
