نوشته آمبرین زامان/منبع: المانیتور/ترجمه دیدبان حقوق بشر کردستان ایران
آیا مظلوم کوبانی با توافق نفتی به هدفش می رسد؟
بدون شک، تحولات سیاسی داخلی ترکیه مشکل بزرگی است. اردوغان که در نظرسنجی‌ها روز به روز محبوبیت خود را از دست می‌دهد، بیش از پیش نیازمند حمایت ناسیونالیست‌هایی است که حقوق کردها را تهدیدی موجود می‌بینند بنابراین خواهان حفظ وضعیت موجود هستند. اردوغان در سال 2015 تا حدی به خاطر از دست دادن آرای ناسیونالیست‌ها از مذاکرات صلح عقب‌نشینی کرد.
ترکیه برای هدف قرار دادن کردها در شمال سوریه عملیات گسترده‌ای را آغاز کرد، بیشتر آنها در ماه اکتبر رخ داد که آمریکا نیروهایش را خارج کرد و ترکیه بخشی از شمال شرق سوریه را اشغال نمود. همچنان تهدید می‌کند و با حملات پهپادی در یک روستای کوبانی در ماه ژوئیه سه زن را به قتل رساند.
ترکیه اقدامات خود علیه مظلوم کوبانی و بسیاری از رفقایش را چنین توجیه می‌کند که اعضای پ.ک.ک. هستند. تا 2011 زمانی که جنگ داخلی سوریه آغاز شد، این صحت داشت. اما غیرممکن است بتوان اثبات کرد آنان اکنون نیز به قندیل در شمال عراق و محل استقرار فرماندهان پ.ک.ک. گزارش دهند. مظلوم کوبانی تحت فشار وزارت خارجه آمریکا تلاش می‌کند سوابق خود در پ.ک.ک. را کنار بگذارد تا امکان دهد ترکیه با حضور اداره خودگردان در مذاکرات مخالفان و اسد با حمایت سازمان ملل مخالفت نکند. پ.ک.ک. در فهرست تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.
مظلوم کوبانی بر نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، نیز سرمایه‌گذاری کرده است. بارزانی در سال 2013 وقتی نخست‌وزیر بود با ترکیه توافق نفتی امضا کرد و با اردوغان روابط خوبی دارد و گفته می‌شود در معامله شرکت هلال دلتا دست دارد. هنوز معلوم نیست مسرور بارزانی، پسرعمویش و نخست‌وزیر، نیز از موضوع مطلع است یا نه چون نظر وی کلیدی است. مظلوم کوبانی پس از عملیات بهار صلح ترکیه یک بازی جدید انجام داد. او تصمیم گرفت علیه ترکیه و شورشیان نماینده آن مقاومت نکند و به جای آن توجه خود را وارد صحنه دیپلماتیک نمود. او مذاکرات سازش با احزب کرد سوریه به نام انجمن میهنی کردهای سوریه را آغاز نمود. این انجمن چتری با اقلیم کردستان و مخالفان سوریه در استانبول روابط نزدیک دارد.
هدف این است انجمن میهنی را وارد اداره خودگردان کند و گروه کوچک جنگجویان آن نیز در نیروی سوریه دموکراتیک قرار گیرند. این به نیروی سوریه دموکراتیک و متحدان محلی‌اش امکان خواهد داد متحد شوند و امیدوار است ادعاهای ترکیه مبنی بر پ.ک.ک. بودن این نیرو پوچ شود. اتحاد سبب می‌شود کردها در مذاکرات آتی با بشار اسد قوی شوند و مظلوم کوبانی در گفتگوهای ژنو یک کرسی به دست بیاورد.
گفته می‌شود هاکان فیدان، رئیس میت، موافق است اگر گفتگوهای اتحاد به خروج بی‌قید و شرط پ.ک.ک. از ترکیه منجر شود، ترکیه به کردهای ترکیه نزدیک شود. آمریکا به صورت شفاف به نیروی سوریه دموکراتیک گفته حمایت از نیروی سوریه دموکراتیک مشروط به اخراج کادرهای پ.ک.ک. و اتباع غیرسوری است. شاید به این دلیل است آنکارا – بجز غرزدن‌های گاهگاهی – با این مذاکرات مخالفت نکرده است.
اما بعید به نظر می‌رسد پ.ک.ک. پس از چندین دهه جنگ در ترکیه و کشته شدن تقریبا 40 هزار نفر، که بیشتر آن شورشی بودند، بدون موافقت آنکارا برای اعطای حقوق تضمین‌شده در قانون اساسی، از منطقه دور شود، حداقل با توجه به قول‌های مبهم آمریکا برای حمایت از کردهای سوریه.
بدین ترتیب، خواسته ترکیه برای منحل شدن پ.ک.ک. و خروج از ترکیه هدفی از پیش مرده است. آنکارا احتمالا هر گونه شکاف طولانی بین مظلوم کوبانی و پ.ک.ک. تحت فشار آمریکا را امتیازی بزرگ تلقی خواهد کرد چون هر دو تضعیف خواهند شد. در عوض، بعید است چنین شکافی ایجاد گردد.
نگرانی بزرگ کردهای سوریه به روسیه مربوط است که به ترکیه چراغ سبز داد تا در ژانویه 2018 عفرین را اشغال نماید. اما در عین حال، دمشق و آنکارا بیانیه‌هایی در محکومیت توافق نفتی صادر کرده‌اند. روسیه نیز محکوم کرد. سوال این است چرا؟
روسیه می‌خواهد نیروهای آمریکایی از سوریه بروند و دمشق کنترل کامل نفت را به دست بگیرد. حدود 90 درصد نفت تحت کنترل کردهاست.
تلاش شده تا کردها را به توافق نفتی با دولت سوریه تشویق کنند اما اسد هیچ علاقه‌ای به درخواست کردها نشان نداد لذا مظلوم کوبانی مایل است با آمریکایی‌ها کار کند که در طی شش سال با آنان بوده است.
مهمترین سوال در مورد کردهای سوریه این است آیا توافق نفتی با آمریکا می‌تواند عامل بازدارنده یک حمله دیگر ترکیه باشد یا نه و یا آیا می‌تواند محرکی برای صلح با ترکها باشد. شرکت نفتی آمریکا در منطقه قحطانیه با اکثریت عرب فعالیت خواهد کرد و ترکیه نیز به آن چشم دوخته است. آیا روسیه باز هم به ترکیه چراغ سبز می‌دهد تا ترکیه زمین‌های بیشتری اشغال کند و روابط آن با آمریکا را به هم بزند؟
آیا می‌تواند استدلال کرد این واقعیت که توافق نفتی فقط استان حسکه با اکثریت کرد را شامل خواهد شد که سبب تحریک پارانویای ترکیه در مورد طرح‌های فرضی آمریکا برای ایجاد یک دولت کوچک در مرزهای ترکیه خواهد شد. اما ترکیه می‌داند تا زمانی که تحریم‌های آمریکا علیه سوریه ادامه دارد، در صورت ورود ترکیه به صحنه، این پروژه فقط می‌تواند از نظر تجاری پایدار باشد. به علاوه، اداره خودگردان در تلاش است تا روسها را با یک قرارداد نفتی دیگر تطمیع کند. بازی قمار مظلوم کوبانی ممکن است نتیجه ندهد.
