سێ ساڵ و نیو لە ژینگەیەکی پڕ لە سنووردارکردن و ڕاهێنانی توند و بەڵێنی درۆ ئەزموونێکی تاڵ بوو کە کامیار لەمڕۆوە فێری بووە و پەیامێکی ئاگادارکردنەوەی بۆ گەنجانی دیکە هەیە: بە بەڵێنە سەرنجڕاکێشەکانی فەزای ئەلیکترۆنی فریو مەخۆن.
دامەزراندنی هەرزەکاران و گەنجان لە لایەن گرووپە چەکدارەکانەوە یەکێک لە کێشە ئاڵۆزەکانی ئەمنی و کۆمەڵایەتی ناوچە سنوورییەکانی ئێرانە. گروپی پاک و بزووتنەوە هاوشێوەکانی تر، بە کەڵک وەرگرتن لە ئامرازە دیجیتاڵییەکان و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان، هەوڵ دەدەن هەرزەکاران ڕابکێشن بە پێشکەشکردنی وێنەیەکی ئیغراکردن لە ژیانی دەرفەت و داهاتوویەکی گەش و ئازادی بێسنوور. ئەم بەڵێنانە بەزۆری بریتین لە هەلی دارایی، مووچەی بەرز، هاوسەرگیری، ئۆتۆمبێلی لوکس و تەنانەت کۆچکردن بۆ ئەوروپا، کە پێدەچێت زۆر وەسوەسە بۆ هەرزەکارانی لاواز، لەکاتێکدا لە واقیعدا ئامانجی سەرەکی ئیستغلالکردنی هێز و وزەی گەنجانە بۆ ئامانجەکانی گروپەکە.
ڕۆڵی ماڵبات و بارودۆخی دەروونی لە هەرزەکاراندا
لە لایەکی ترەوە بارودۆخی ماڵباتی و دەروونی هەرزەکاران هۆکارێکی گرنگە بۆ ئاسانکاری بۆ دامەزراندنیان لەلایەن ئەم گروپانەوە. ناکۆکی ماڵباتی، سنووردارکردنی کۆمەڵایەتی، نەبوونی پشتیوانی سۆزداری و بێبەشی ئابووری، هەستی بێزاری و نەبوونی ئاسایشی دەروونی لە هەرزەکاراندا توندتر دەکەن. ئەو هەرزەکارانەی هەست دەکەن دەنگیان نابیسترێت یان داواکارییەکانیان پشتگوێ دەخرێن، زیاتر بەرەوڕووی بەڵێنی فریودەرانەی گروپە چەکدارەکان دەبنەوە و ئەگەری ئەوە زیاترە کە بڕیاری بەپەلە و مەترسیدار بدەن.
نموونەی وەک ئەزموونی کامیار وەیسیڕاد نیشان دەدات کە چۆن ململانێی ماڵباتی و کۆت و بەندەکانی ژیانی ڕۆژانە بنەمای فریودانی هەرزەکاران لەلایەن باندەکانەوە دابین دەکات. بەڵێنی لوکس و کۆچ، ئەگەر نا واقیعیش بێت، دەتوانێت هەرزەکاران بەرەو هەڵبژاردنی ڕێگایەکی مەترسیدار و نایاسایی ببات و ساڵانی هەستیاری ژیانیان لە ژینگەیەکی توندوتیژ و زەبربەخشدا بەسەر بەرن. شیکاری ئەم ڕەوتە نەک هەر تیشک دەخاتە سەر گرنگی پەروەردەی ماڵبات و پاڵپشتی سۆزداری بۆ هەرزەکاران، بەڵکو پێویستی ئاگادارکردنەوە و ئاگادارکردنەوەی میدیاکان لە شێوازەکانی فریودانی باندەکان نیشان دەدات.
ناساندنی کامیار وەیسیڕاد
کامیار وەیسیڕاد لە ڕۆژى 4/6/2002 بە بڕوانامەى ئامادەیی لە شارى جوانڕو لە دایکبووە و ئێستا وەک فرۆشیار لە بازاڕى جوانڕو کاردەکات. بەهۆی ناکۆکی لەگەڵ بنەماڵەکەی (نەکڕینی ئۆتۆمبێل و ئیمکاناتەکانی تر)، لە مانگی حوزەیرانی ٢٠١٩ کە خوێندکاری قۆناغی ئامادەیی بوو، لە ڕێگەی ئینستاگرامەوە چاوی بە ئەندامێکی گرووپی چەکداری پاک بە ناوی “هاوڕاز پاوەیی” کەوت و پەیوەندی پێوە کرد و کێشە و ناکۆکییەکانی لەگەڵ بنەماڵەکەی بەیەکەوە باس کرد. پاشان، کەسی ناوبراو هەوڵیدا کامیار بە بەڵێنەکانی وەک “هاوسەرگیری، ماڵ، ئۆتۆمبێلی لوکس، چەندین ئیمکانات و دواجار پەنابەری لە ئەوروپا” فریو بدات و ئەویش لە ماڵەوە هەڵدێت و پەیوەندی بە گروپی چەکداری پاکەوە کردووە. بەڵام دوای سێ ساڵ و شەش مانگ لە هاوکاری و پەیوەندی لەگەڵ گروپەکەدا، لە 18/3/2023 لە بارەگای گروپەکە هەڵهات و گەڕایەوە وڵات.
وتووێژ لەگەڵ کامیار وەیسیڕاد
پرسیار: چی وای لێکردی بڕیار بدەیت بچیتە ناو گروپی پاک؟
کامیار: لەو کاتەدا من خوێندکاری ئامادەیی بووم و وەک زۆرێک لە هەرزەکاران، حەز و ئارەزووم هەبوو کە بنەماڵەکەم نەیتوانی بەدی بهێنێت؛ هەبوونی ئۆتۆمبێل، کەمێک سەربەخۆیی، ڕەنگە ئازادی زیاتر. ئەم جیاوازی و سنووردارکردنانە وایکردبوو کە پەیوەندیم لەگەڵ دایک و باوکمدا گرژ بێت و دەمەقاڵێکان چڕتر ببنەوە. هەرزەکاری و سەرسەختی منیش شتەکانی قورستر کرد. لەو ماوەیەدا لە ئینستاگرام کەسێکم بە ناوی هاوڕاز پاوەیی ناسی. لە ڕووکەشدا تەنها هاوڕێیەکی مەجازی بوو کە گوێی لێدەگرتم و لێم تێدەگەیشت. وردە وردە گفتوگۆکان جددیتر بوون و ئەو بەڵێنگەلێکی دا کە بۆ هەرزەکارێک وەسوەسەیان بۆ دروست بوو: خانوویەک، ئۆتۆمبێلێکی لوکس، هاوسەرگیری، ژیانێکی ئاسوودە و لە کۆتاییدا، ڕێگایەک بۆ کۆچکردن بۆ ئەوروپا. ئەم بەڵێنانە ئەوەندە سەرنجڕاکێش بوون کە بە نائاگایی متمانەم پێکردن و پێم وابوو ڕەنگە ڕێگەیەکم دۆزیبێتەوە بۆ ئەوەی لە سنووردارکردنەکانم ڕزگارم بێت.
پرسیار: چی وای لێکردیت بڕیار بدەیت ماڵ بەجێبهێڵیت بەبێ ئەوەی بە کەس بڵێیت؟
کامیار: لەو تەمەنەدا بێ ئەزمون و بێهەڵوێست بووم. کێشەی ماڵباتی و فشاری دەروونی وای لێکردم هەوڵی سەلماندنی خۆم بدەم. کاتێک کەسێک لەودیو سنوورەوە بەردەوام باسی داهاتوویەکی خەوناوی دەکرد، بە نائاگاییەوە پێم وابوو کە ئەمە ئەو دەرفەتەیە کە دەبێ دەستی بەسەردا بگرم. ڕۆژێک بڕیارمدا ماڵەوە بەجێبهێڵم بەبێ ئەوەی ماڵباتەکەم ئاگادار بکەمەوە، پێم وابوو چەند مانگێکی تر هەموو شتێک باشتر دەبێت. بەڵام ڕاستییەکە تەواو پێچەوانە بوو.
پرسیار: سەرنجت چی بوو لە پەیوەندیکردنت بە گروپی پاک؟
کامیار: لەو ساتەدا کە گەیشتمە بارەگا، هەموو خەونەکانم لەت بوون. هیچ شتێک وەک ئەو وێنە و ڤیدیۆیانە نەبوو کە لە سۆشیال میدیا بینیبووم. نە ئازادی و نە ئاسانکاری و هیچ کام لەو بەڵێنانەی کە دراون. ژینگە زیاتر لە زیندانێک دەچوو؛ دیواری بەرز و پاسەوان و سنووردارکردنی توند. هەر لە یەکەم ڕۆژەوە هەستم دەکرد گیرم خواردووە. ژیانی ڕۆژانە پڕ بوو لە کۆت و بەند و سنووردارکردن: بەیانیان پۆلی ئایدیۆلۆژی سەبارەت بە مێژوو و ئامانجەکانی گروپەکە، پاشان مەشقی سەربازی و مەشقی ماندووکردن، هەندێکجار کاری قورس لە بارەگاکان ئەنجام دەدرا. ئازادی شەخسی هیچ مانایەکی نەبوو و تاکە شتێک کە زۆر بوو دروشم و بەڵێنی پووچی فەرماندەکان بوو؛ بەردەوام باسی “رزگارکردنی کوردستان”یان دەکرد، بەڵام بە کردەوە ژیانمان لە چین و توێژە بێکۆتاکاندا سنووردار بوو.
پرسیار: لەم ماوەیەدا پەیوەندیت لەگەڵ ماڵباتەکەت چۆن بوو؟
کامیار: ماوەیەک بە هیچ شێوەیەک ڕێگەم پێنەدرا پەیوەندی بە کەسەوە بکەم. دەمزانی ماڵباتەکەم بەدوای مندا دەگەڕێن، بەڵام هیچ شتێک نەبوو کە بتوانم بیکەم. دوای چەند مانگێک توانیم کورتەیەک نوێکارییەک لەبارەی خۆمەوە بدەم. زۆر قورس بوو بۆ من تێبگەم ماڵباتەکەم چ ئازارێکی چەشتووە؛ ئەو دایک و باوکانەی کە بە دۆخێکی ئابووری سەخت و تەنیاییەوە هەوڵیان دەدا سنوور ببڕن بەڵام ڕێگەیان پێنەدرا منداڵەکەیان ببینن. ئەمە یەکێک بوو لە تاڵترین ساتەکانی ژیانم.
پرسیار: تا ئێستا بیرت لەوە کردۆتەوە ڕابکەیت؟
کامیار: زۆر جار. بەڵام هەڵهاتن ئاسان نەبوو. ئەوانەی هەوڵیان دا و گیران زەلیل و لێدان و زیندانی بۆ ماوەیەک دەکرا. ئەوەش وای لێکردم ناوێرم. بەردەوام بە خۆمم دەگوت: “چەند مانگێکی تر، چەند هەفتەیەکی تر…” تا سێ ساڵ و نیو تێپەڕی.
پرسیار: دواجار چۆن توانیت بگەڕێیتەوە؟
کامیار: دوای سێ ساڵ و نیو ماندوو و نائومێد بووم، ترسیش بۆ من هیچ مانایەکی نەبوو. لە 18/03/2023 دەرفەتێک هاتە پێشەوە و توانیم لە بارەگاکە هەڵبم. ڕێگاکە سەخت و مەترسیدار بوو، بەڵام دواجار گەیشتمە ناو سنوورەکە. ئەو ڕۆژە بوو کە هەستم بە هەناسەدانی ڕاستەقینە کردەوە.
پرسیار: ئێستا هەستت چۆنە بۆ دواوە؟
کامیار: لە دڵمدا تاڵییەکی گەورەم هەیە. سێ ساڵ و نیو لە باشترینەکانی هەرزەکاریم لە ژینگەیەکدا بەسەر برد کە هیچ لێکچوونێکی لەگەڵ ژیانی ڕاستەقینەدا نەبوو. بەڵێنەکانیان هەمووی درۆ بوون. ئەگەر بتوانم بگەڕێمەوە بۆ سەردەم، هەرگیز ڕێگایەکی لەو شێوەیەم هەڵنەدەبژارد. ئەمڕۆ تەنها شتێک کە دەمەوێت ژیانێکی سادە و ئارامی و بوونم لەگەڵ ماڵباتەکەم.
پرسیار: چ پەیامێکتان هەیە بۆ گەنجانی تر؟
کامیار: بە بەڵێنە سەرنجڕاکێشەکانی فەزای ئەلیکترۆنی فریو مەخۆ. هیچ ئایندەیەکی ڕاستەقینە لە پشت هیچ کام لەو گروپانەوە نییە. گروپە چەکدارەکان تەنها کێشە و سۆزەکانت دەقۆزنەوە. خانووی لوکس و ئۆتۆمبێلی نوێ مۆدێل و پەنابەری گەرەنتی نییە. هەموو شتێک دروشم و پەشیمانییە. منیش بوومە قوربانی ئەم فێڵە، بەڵام هیوادارم هیچ گەنجێکی تر بەم ڕێگایەدا نەڕوات.