سکوت جهانی مقابل خشونت در کردستان ایران: قربانیان دیده نمی‌شوند

سال‌هاست که دیدبان حقوق بشر کردستان ایران مستندات نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ایران را جمع‌آوری کرده است. با وجود ارسال صدها پرونده و مکاتبات رسمی به سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی، پاسخ مشخصی دریافت نشده است. این سکوت جهانی نه تنها عدالت را نقض می‌کند، بلکه چرخه خشونت را تداوم می‌بخشد.

دکتر زانا صادقی- مدیر اجرایی و مسئول روابط بین‌الملل دیدبان حقوق بشر کردستان ایران

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران از سال ۱۳۹۷ فعالیت خود را با مأموریت ثبت و پیگیری نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ایران آغاز کرده است. طی این سال‌ها، این مجموعه صدها پرونده مستند از خشونت، کودک‌سربازی، شکنجه، ازدواج اجباری و سوءاستفاده از زنان و نوجوانان جمع‌آوری کرده و با مکاتبات متعدد، این اطلاعات را به نهادهای بین‌المللی ارسال کرده است.

با وجود این تلاش‌ها، نتیجه تقریباً هیچ بوده است. نه سازمان ملل، نه دفتر کمیسر عالی حقوق بشر، نه یونیسف و نه حتی سازمان‌هایی که تفاهم‌نامه منع کودک‌سربازی با گروه‌های مسلح امضا کرده‌اند، هیچ اقدام مؤثری انجام نداده‌اند. پاسخ‌های دریافتی در بهترین حالت کلی و مبهم بوده و بسیاری از مکاتبات بدون هیچ پاسخ رسمی باقی مانده‌اند.

این سکوت باعث پرسش اساسی می‌شود: آیا عدالت جهانی گزینشی و سیاسی است؟ آیا قربانیان مناطق کردنشین ایران، صرفاً به دلیل تعلق جغرافیایی، از حمایت و دیده‌شدن محروم هستند؟

بخش اول: تلاش‌های مستمر دیدبان و مستندات ارسال‌شده

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران صدها پرونده مستند از نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ایران جمع‌آوری کرده است. این پرونده‌ها شامل مواردی مانند فریب کودکان برای حضور در گروه‌های مسلح، محدودیت شدید آزادی زنان، شکنجه، بهره‌برداری از نوجوانان در فعالیت‌های نظامی و فریب جوانان به امید مهاجرت است.

تمام این مستندات همراه با گزارش‌های دقیق و تحلیل‌های جامع، برای سازمان ملل، دفتر کمیسر عالی، یونیسف، شورای حقوق بشر و Geneva Call ارسال شده است. مکاتبات شامل درخواست بررسی فوری، پیگیری قانونی و برقراری نظارت مستقل بر فعالیت گروه‌های مسلح بوده است.

با این حال، نتیجه: هیچ پاسخ عملی و مؤثری دریافت نشده است. پاسخ‌های دریافتی در بهترین حالت، اعلام کرده‌اند که «موضوع مورد علاقه ما نیست» یا «در اولویت کاری ما قرار ندارد»، که در عمل به معنای چشم‌پوشی کامل از حقوق قربانیان است.

بخش دوم: نقش نهادهای بین‌المللی و تناقض در عملکرد

نهادهای بین‌المللی مانند UN، UNICEF، OHCHR و Geneva Call، مأموریت مشخصی برای حفاظت از حقوق بشر و جلوگیری از سوءاستفاده از کودکان و زنان دارند. تفاهم‌نامه‌های Geneva Call با گروه‌های مسلح هدفشان جلوگیری از کودک‌سربازی و رعایت اصول بشردوستانه بوده است.

با این حال، بررسی عملکرد نشان می‌دهد:

• هیچ مکانیزم اجرایی واقعی برای نظارت بر رعایت تفاهم‌نامه‌ها وجود ندارد.

• گروه‌های مسلح بدون مواجهه با پیامدهای قانونی، به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند.

• توافق‌ها بیشتر جنبه تبلیغاتی دارند تا عملی.

این تناقض نشان می‌دهد که این نهادها در عمل، تنها به مسائل سیاسی و تبلیغاتی اهمیت می‌دهند و مأموریت انسانی خود را نادیده گرفته‌اند.

بخش سوم: تحلیل سکوت نهادهای بین‌المللی

چند عامل اصلی این سکوت را توضیح می‌دهند:

1. نگاه سیاسی به ایران: گروه‌های مسلح کردی که خود را «اپوزیسیون» معرفی می‌کنند، ممکن است به دلیل اهداف سیاسی غرب، کمتر مورد پیگیری قرار گیرند.

2. ابزار رسانه‌ای برای نهادها: برخی نهادها تفاهم‌نامه‌ها را تنها برای نمایش حسن نیت و نه اقدام واقعی، امضا می‌کنند.

3. سکوت گزینشی: قربانیان ایرانی در مناطق کردنشین، از دید نهادهای بین‌المللی کمتر دیده می‌شوند، زیرا پرونده‌های آنها با اولویت‌های سیاسی همخوانی ندارد.

سکوت جهانی، در عمل، به گروه‌های مسلح اجازه می‌دهد تا فعالیت خود را ادامه داده و نسل جدیدی از کودکان و نوجوانان قربانی شوند.

بخش چهارم: پیامدهای انسانی این بی‌تفاوتی

بی‌تفاوتی نهادهای بین‌المللی پیامدهای انسانی جدی دارد:

• کودکان و نوجوانان قربانی فریب یا فشار برای مشارکت در فعالیت‌های مسلحانه می‌شوند.

• زنان قربانی محدودیت آزادی‌های فردی، شکنجه و سوءاستفاده می‌شوند.

• فریب جوانان با وعده مهاجرت یا فرصت‌های بهتر، باعث آسیب روانی، از دست رفتن اعتماد به جامعه و انزوای اجتماعی می‌شود.

این پیامدها نشان می‌دهد که سکوت جهانی، نه تنها عدالت را نقض می‌کند، بلکه چرخه خشونت را تداوم می‌بخشد و نسل‌های آینده را در معرض خطر قرار می‌دهد.

بخش پنجم: مسئولیت اخلاقی و مطالبه پاسخگویی

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران از تمامی نهادهای بین‌المللی می‌خواهد:

• در برابر سکوت و بی‌عملی خود پاسخگو باشند.

• کمیته حقیقت‌یاب مستقل برای بررسی فعالیت گروه‌های مسلح در مناطق کردنشین ایران تشکیل دهند.

• تفاهم‌نامه‌ها با گروه‌هایی مانند پژاک و پ.ک.ک را بازنگری کرده و نظارت واقعی اعمال کنند.

• صدای قربانیان را بشنوند، نه صرفاً گروه‌های سیاسی یا تبلیغاتی.

عدالت گزینشی، اصول بنیادی حقوق بشر را نقض می‌کند و قربانیان واقعی را فراموش می‌کند.

بخش ششم: فراخوان رسمی برای نشست با نمایندگان سازمان ملل و Geneva Call

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، ضمن ارائه این گزارش، خواستار برگزاری نشست رسمی با نمایندگان سازمان ملل، دفتر کمیسر عالی حقوق بشر، یونیسف و Geneva Call است تا:

• تمامی مدارک و پرونده‌های مستند ارائه شود.

• تعهد واقعی برای نظارت و پیگیری اقدامات گروه‌های مسلح صورت گیرد.

• سازوکارهای شفاف برای پاسخگویی ایجاد شود.

این نشست می‌تواند نقطه شروعی برای بازگرداندن اعتماد به حقوق بشر و جلوگیری از ادامه نقض‌ها باشد.

سکوت نهادهای بین‌المللی در برابر نقض حقوق بشر در مناطق کردنشین ایران، عدالت را به تعویق می‌اندازد و آسیب‌های انسانی را تشدید می‌کند.

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران با ارائه مدارک و تحلیل‌های جامع، بار دیگر از سازمان ملل و نهادهای مرتبط می‌خواهد:

• پاسخگو باشند،

• تفاهم‌نامه‌ها و فعالیت‌های خود را واقعی و قابل نظارت کنند،

• صدای قربانیان واقعی را بشنوند، نه تنها گروه‌های سیاسی.

تا زمانی که نهادهای بین‌المللی بی‌تفاوت باقی بمانند، شعار «جهان بدون خشونت» صرفاً یک آرزو خواهد بود و نه واقعیت.

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران
مهر ۱۴۰۴